ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. («ΝΥΤ»). Η αποφασιστικότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve) να συντρίψει τον πληθωρισμό στο εσωτερικό αυξάνοντας τα επιτόκια προκαλεί βαθύ πόνο σε άλλες χώρες – ανεβάζοντας τις τιμές, μεγαλώνοντας το μέγεθος των πληρωμών του χρέους και απειλώντας με βαθιά ύφεση.

Οι υψηλότερες τιμές των επιτοκίων ενισχύουν την αξία του δολαρίου -το βασικό νόμισμα για το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου και συναλλαγών- και προκαλούν οικονομική αναταραχή τόσο σε πλούσιες όσο και σε φτωχές χώρες. Στη Βρετανία και σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου, η επιτάχυνση του δολαρίου τροφοδοτεί επί πλέον και τον τσουχτερό πληθωρισμό.

Τη Δευτέρα, η βρετανική λίρα έφτασε σε ιστορικά χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου, καθώς οι επενδυτές απέκρουαν το σχέδιο περικοπών φόρων και δαπανών της κυβέρνησης. Και η Κίνα, η οποία ελέγχει αυστηρά το νόμισμά της, καθόρισε το ρενμίνμπι (remminbi) στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών, ενώ έλαβε μέτρα για να διαχειριστεί την πτώση του.

Στη Νιγηρία και τη Σομαλία, όπου ήδη ελλοχεύει ο κίνδυνος της πείνας, το ισχυρό δολάριο ανεβάζει τις τιμές των εισαγόμενων τροφίμων, καυσίμων και φαρμάκων. Το ισχυρό δολάριο ωθεί την Αργεντινή, την Αίγυπτο και την Κένυα πιο κοντά στη χρεοκοπία και απειλεί να αποθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις σε αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία και η Νότια Κορέα.

«Για τον υπόλοιπο κόσμο, είναι μια κατάσταση που δεν κερδίζει», δήλωσε ο Εσβαρ Πράσαντ (Eswar Prasad), καθηγητής Οικονομικών στο Cornell και συγγραφέας πολλών βιβλίων για τα νομίσματα. Ταυτόχρονα, είπε, η Fed δεν έχει άλλη επιλογή από το να ενεργήσει επιθετικά για να ελέγξει τον πληθωρισμό: «Οποιαδήποτε καθυστέρηση στη δράση θα μπορούσε να κάνει τα πράγματα δυνητικά ακόμη χειρότερα».

Οι πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται στην Ουάσιγκτον έχουν συχνά ευρέως απήχηση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια υπερδύναμη με τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ωστόσο, όσον αφορά τα παγκόσμια χρηματοοικονομικά και το εμπόριο, η επιρροή τους είναι μεγάλη.

Αυτό συμβαίνει επειδή το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα – αυτό που χρησιμοποιούν οι πολυεθνικές εταιρείες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται, τις περισσότερες φορές για να τιμολογήσουν αγαθά και να διακανονίσουν λογαριασμούς. Η ενέργεια και τα τρόφιμα τείνουν να τιμολογούνται σε δολάρια όταν αγοράζονται και πωλούνται στην παγκόσμια αγορά. Το ίδιο και μεγάλο μέρος του χρέους που οφείλουν οι αναπτυσσόμενες χώρες. Περίπου το 40 τοις εκατό των παγκόσμιων συναλλαγών γίνονται σε δολάρια, είτε εμπλέκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες είτε όχι, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Και τώρα, η αξία του δολαρίου σε σύγκριση με άλλα σημαντικά νομίσματα όπως το γιεν Ιαπωνίας έχει φτάσει σε υψηλό εδώ και δεκαετίες. Το ευρώ, που χρησιμοποιείται από 19 έθνη σε όλη την Ευρώπη, έφτασε σε ισοτιμία 1 προς 1 με το δολάριο τον Ιούνιο για πρώτη φορά από το 2002. Το δολάριο τσακίζει και άλλα νομίσματα, όπως το ρεάλ Βραζιλίας, το γουόν Νότιας Κορέας και το Τυνησιακό δηνάριο.

Ενας λόγος είναι η σειρά των κρίσεων που συγκλόνισαν τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας του κορωνοϊού, της αναταραχής στην εφοδιαστική αλυσίδα, της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της σειράς κλιματικών καταστροφών που έθεσαν σε κίνδυνο τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας. Σε έναν ανήσυχο κόσμο, το δολάριο ήταν παραδοσιακά σύμβολο σταθερότητας και ασφάλειας. Οσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα, τόσο περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν δολάρια. Επιπλέον, οι οικονομικές προοπτικές στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο νεφελώδης κι αν είναι, εξακολουθούν να είναι καλύτερες από ό,τι στις περισσότερες άλλες περιοχές.

Η αύξηση των επιτοκίων καθιστά το δολάριο ακόμα πιο δελεαστικό για τους επενδυτές εξασφαλίζοντας καλύτερη απόδοση. Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι επενδύουν λιγότερα στις αναδυόμενες αγορές, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω αυτές τις οικονομίες.