Ο μεγάλος σεισμός στην Τουρκία φέρνει εκ νέου στην επιφάνεια την αλαζονική στάση του ανθρώπου προς τη φύση. Μια στάση που ισοδυναμεί με το νόημα της παροιμίας: ο άνθρωπος λογαριάζει χωρίς τον ξενοδόχο. Η φύση, με τις όποιες εξάρσεις της, δεν αποτελεί θέλημα κανενός Θεού που κατοικοεδρεύει στη δημιουργική φαντασία των περισσοτέρων κατοίκων στον πλανήτη, ούτε αποτελεί κάποια εκδίκηση της φύσης προς τους κάθε μορφής διαβιούντες φιλοξενούμενους οργανισμούς. Όλες αυτές οι συμπεριφορές της φύσης δεν είναι παρά φυσικο-χημικές διεργασίες που συνεχώς αυξάνουν την εντροπία λόγω τριβής και οδηγούν, αργά ή γρήγορα, σε μια ισορροπία νεκροταφείου. Μέχρι τότε ας συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή μας, αλλά με μέτρο ώστε να μην επιταχύνουμε, ως αποτέλεσμα των δικών μας παρεμβάσεων, την άφιξη του «τρένου» στην τερματική στάση, τη στάση νεκροταφείου.

Πάντως, φυσικά φαινόμενα αυξημένης έντασης που έρχονται στην ώρα τους και γίνονται έντονα αντιληπτά με τις σκληρές εικόνες και τα τραγικά αποτελέσματα, όπως είναι η θανάτωση της ζωής για χιλιάδες, και άλλοτε εκατομμύρια, κατοίκους, έχουν και τα καλά τους, όσο μακάβριο και αν ακούγεται, γιατί προκαλούν, άμεσα, νέους αναστοχασμούς που, αντικειμενικά, οδηγούν στην επανεξέταση των λόγων ύπαρξης, έστω και προσωρινά, κάποιων από τις διαχρονικές μας καταστροφικές δραστηριότητες. Το βλέπουμε αυτό αυτές τις μέρες με τα τραγικά συμβάντα στην Τουρκία και τη Συρία, πώς αγωνίζεται το ανθρώπινο είδος να γλυτώσει έστω και μια ζωή και όταν το πετυχαίνει να γίνεται το γεγονός της ημέρας για όλο τον πλανήτη και όλοι να χαίρονται έντονα το μεγάλο, πράγματι, κατόρθωμα της σωτηρίας έστω και μιας ζωής.

Αυτά σε ό,τι αφορά την αυτόματη αλλαγή της συμπεριφοράς μας που διαπιστώνεται σε φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν και έχουν τραγικά αποτελέσματα του τύπου των πρόσφατων σεισμών. Κρίμα που δεν το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει στους πολέμους. Δεν διαθέτω αυτή τη στιγμή τον αριθμό νεκρών, που θα είναι σε χιλιάδες, ως αποτέλεσμα του αδελφοκτόνου πολέμου στη Συρία. Με τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον διακόσιες χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες, νέοι στη πλειοψηφία τους, έχουν χάσει, σε περίοδο ενός έτους, τη ζωή τους και ίσως άλλοι τόσοι στην Ουκρανία. Και όλα αυτά ως αποτέλεσμα μιας διαφορετικής ανθρώπινης συμπεριφοράς και στάσης σε απώλειες ζωής σε συμβάντα που προκαλούνται, άμεσα, από τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Η παραδοξότητα: ο άνθρωπος να αξιολογεί με διαφορετικά κριτήρια την αξία της ζωής μπορεί σε ορισμένα σημεία της να ερμηνευτεί από ψυχολόγους, σε άλλα από το πρότυπο παραγωγής που έχει ως μέσο την ασκούμενη πολιτική, και η οποία είναι προϊόν του, όπου ισχύει η αρχή «ο καθένας για πάρτη του», και σε άλλα από θρησκευόμενους θρησκόληπτους που σκοτώνουν με σκοπό τη σωτηρία της ψυχής τους! Όλα τα διαθέτει ο μπαξές.

Τέτοιες σκέψεις είναι φυσικό να απασχολούν τον εγκέφαλο πολλών από εμάς, ιδίως εδώ στην Ελλάδα, όπου διαχρονικά και εξαιρετικά τα τελευταία χρόνια που δεχόμαστε με αυξημένη την ένταση απειλών πολέμου από την Τουρκία, όπου καθημερινά μέχρι την ημέρα του σεισμικού συμβάντος, μας απειλούσε με φράσεις «θα σας επισκεφτούμε ένα βράδυ», ή «θα βομβαρδίσουμε ακόμα και την Αθήνα» και άλλες τέτοιες «φιλικές» μελωδίες. Ο σεισμός, προς ώρας, μάλλον θα βάλει, αντικειμενικά, τα σχέδια της Τουρκίας να μας επισκεφτεί στο προσεχές μέλλον στο ράφι. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, όπως λέει και το αρχαίο μας ρητό. Να ελπίσουμε ότι και ο κ. Ερντογάν, καθώς και ολόκληρη η τουρκική πολιτική ηγεσία, θα συνειδητοποιήσει ότι και η χώρα του έχει ανάγκη πολιτικής καλής γειτονίας, αντί αυτής της επίσκεψης ένα βράδυ ή του βομβαρδισμού της Αθήνας; Οψόμεθα. Σε κάθε περίπτωση η πολιτική καλών σχέσεων καλής γειτονίας θα απελευθερώσουν σημαντικούς πόρους, οι οποίοι είναι περισσότερο χρήσιμοι αυτή την περίοδο ιδίως για την Τουρκία, η οποία θα πρέπει να έχει ως ένα πολύ σημαντικό θέμα στην ημερήσια διάταξή της το κλείσιμο ορισμένων εκ των πληγών που άφησε ο τρομακτικός σεισμός και τα 50 δισ. που υπολογίζεται ότι θα είναι το κόστος αποκατάστασης, που θα διαρκέσει 20 χρόνια, αναζητούν εναγωνίως την πηγή. Όπως και σε κάθε περίπτωση ας γνωρίζουν πως η άλωση των Αθηνών ή κάποιου νησιού δεν θα είναι μια εύκολη περίπτωση για να επαίρεται όπως πρόσφατα έκανε για αυτήν της δεύτερης άλωσης της Αγίας Σοφίας. Η δεύτερη φορά, να το γνωρίζουν όλοι, δεν θα προκύψει για όλους όσους βάζουν τα αυγά τους στο καλάθι της δεύτερης φοράς.

* Ο Θεόδωρος Στάθης έζησε για χρόνια στις ΗΠΑ. Είναι πρώην βουλευτής Λάρισας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και υπουργός Γεωργίας. Είναι διδάκτωρ του Columbia University και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.