Το ελληνικό σχολείο ήταν πάντα συνδεδεμένο με το γόητρο την περηφάνια του ελληνικού πολιτισμού, αλλά πάνω απ’ όλα είχε και έχει το ειδικό «βάρος» της ευθύνης για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και των γραμμάτων. Εχουμε την ιδιαίτερη χαρά να φιλοξενούμε την εκπαιδευτικό και διευθύντρια σε Δημοτικό σχολείο του Δήμου Χαλκιδέων, Τριανταφυλλιά Ξήντα.

Η κ. Ξήντα είναι συγγραφέας του βιβλίου «Ζωή είναι…», από τις εκδόσεις 24 Γράμματα που περιέχει 73 βιωματικά κείμενα, δοσμένα με διάλογο και φιλοσοφική διάθεση, και στόχο να αγγίξουν τις ψυχές και μέσα από αυτές ο  αναγνώστης να βρει ένα κομμάτι του εαυτού του, να αναλογιστεί την μοναδικότητά του και να κατανοήσει την ανάγκη για κοινωνική σύμπνοια. Η ιδιαίτερα καλλιεργημένη αυτή δασκάλα με καταγωγή από Κωνσταντινούπολη και Ηπειρο, γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Βασιλικό Χαλκίδας. Αποφοίτησε από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών και υπηρετεί ως εκπαιδευτικός στην Εύβοια από το 1995 και τον τελευταίο χρόνο ως διευθύντρια σε Δημοτικό του Δήμου Χαλκιδέων.

Εργάστηκε ως ειδική παιδαγωγός σε ιδρύματα ΑμεΑ στην Αθήνα για έξι χρόνια. Σπούδασε στο τμήμα επιμόρφωσης του ΕΚΠΑ «Παραμύθι και θεατρική παράσταση». Παρακολούθησε πλήθος σεμιναρίων και συνεδρίων για εκπαιδευτικά θέματα, καθώς και μαθήματα εικαστικών τεχνών, πιάνου και παραδοσιακών χορών. Συγγράφει, σκηνοθετεί και σκηνογραφεί θεατρικά έργα στα πλαίσια σχολικών παραστάσεων και φεστιβάλ. Υλοποιεί πολιτιστικά προγράμματα (θέατρο σκιών, εικαστικές παρεμβάσεις στους χώρους του σχολείου κ.λπ.). Είναι ιδρυτικό μέλος του συλλόγου ««Εργαστήρι Καλλιτεχνικής Παιδείας», το οποίο υλοποιεί πολιτιστικές δράσεις στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκίδας.

Κυρία Ξήντα, ποια είναι η ουσία της εκπαίδευσης κατά τη γνώμη σας και πότε ένας μαθητής αποφοιτά ως κερδισμένος μέσα από το ελληνικό σχολείο;

Στόχος της εκπαίδευσης ως τακτικής που βοηθά το παιδί, είναι να φτάσει στην γνώση, την ανώτερη αρετή, βασιζόμενη στην παιδεία που προσλαμβάνει από την στιγμή της γέννησής του. Η οικογένεια γνωρίζει στο παιδί τις έννοιες του καλού και του κακού, τον σεβασμό, την αξιοπρέπεια, την αγάπη. Το παιδί εισέρχεται στο σχολείο με μια σάκα γεμάτη αξίες, που στην συνέχεια μεταμορφώνει σε επιστήμες. Η ουσία λοιπόν της εκπαίδευσης είναι να φωτίσει αυτό που ως τάλαντο δόθηκε στο παιδί, να το εξελίξει προσφέροντάς του γνώσεις, για να μπορεί στο τέλος να το χαρίσει ως μέγιστη πανανθρώπινη πράξη. Η εκπαίδευση ολοκληρώνει τον άνθρωπο ως προσωπικότητα, υψώνει το πνεύμα του και τον οδηγεί στο γνώθι σαυτόν. Η γνώση είναι αποτυπωμένη μέσα του και το σχολείο οφείλει να την ανακαλύψει. Σαν το μπαλόνι που φουσκώνει με τις ανάσες για να πετάξει, έτσι και ο μαθητής με κόπο, πολλά λάθη αλλά και χαμόγελα κάνει αυτές τις ανάσες του, ζωή! Η εκπαίδευση είναι ζωντανή αγάπη! Αγει το παν! Και αυτό θεωρώ ότι είναι το κέρδος ενός μαθητή. Αλλά και του δασκάλου του. Γιατί η εκπαιδευτική διαδικασία είναι διαλεκτική. Στην τάξη υπάρχει αλληλεπίδραση ενεργειών, που θεραπεύουν μέσα από τη γνώση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενο.

Η πρώτη κοινωνία που βιώνει ένα παιδί μετά το σπίτι είναι το σχολείο. Πόσο προετοιμασμένα από το σπίτι έρχονται τα παιδιά στο σχολείο;

Δεδομένης της πολυεπίπεδης κοινωνικής κρίσης, το πρώτο περιβάλλον στο οποίο διαμορφώνεται ο χαρακτήρας του παιδιού είναι καθοριστικό για την σχολική επίδοση και την προσαρμογή του στο σχολείο. Τα παιδιά έρχονται στο σχολείο με αρκετές γνώσεις, όμως με ελάχιστες αξίες. Αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά στην συμπεριφορά απέναντι στους συμμαθητές τους, αλλά και στη δυσκολία τήρησης των κανόνων. Το σχολείο αποτελεί μια κοινότητα στην οποία ο αλληλοσεβασμός είναι η βάση για την κοινωνικοποίηση και την ψυχική ανάταση του μαθητή. Οι γονείς δυσκολεύονται να θέσουν από νωρίς τα όρια, οπότε και τα παιδιά αντίστοιχα δυσκολεύονται να τα κατανοήσουν. Χρειάζεται λοιπόν να τα προετοιμάζουν με υπομονή και σύνεση κάτι που δυστυχώς δεν καταφέρνουν όλοι οι γονείς.

Οι γονείς «στέκονται» έμπρακτα και επαρκώς δίπλα στο ελληνικό σχολείο όσον αφορά τη συνεργασία τους με τους εκπαιδευτικούς;

Οι γονείς αφήνουν στην πόρτα του σχολείου ό,τι πολυτιμότερο έχουν στην ζωή. Κατανοώντας την αγωνία τους, οι εκπαιδευτικοί υπερβαίνουν πολλές φορές εαυτόν και προσπαθούν να εξομαλύνουν καταστάσεις, ώστε το παιδί όταν θα βγει το απόγευμα από την πόρτα να έχει ένα μεγάλο χαμόγελο. Υπάρχει λοιπόν ένας συνδετικός κρίκος που ενώνει γονείς και σχολείο. Η αγάπη για τα παιδιά! Στις σχέσεις αυτές συχνά δημιουργούνται εντάσεις, όμως κατά κανόνα οι περισσότεροι γονείς συνεργάζονται, όταν αντιλαμβάνονται πως η συμπόρευση αυτή στοχεύει στην ευδαιμονία των παιδιών τους. Η ισχύς εν τη ενώσει, όπως έλεγε ο Αίσωπος.

Λείπει κάτι από το ελληνικό σχολείο όσον αφορά τις υποδομές, αλλά και το γνωστικό αντικείμενο;

Το ελληνικό σχολείο έχει πολλά προβλήματα σε ό,τι αφορά τις υποδομές του. Γίνονται προσπάθειες από όλους τους φορείς για να εξοπλιστούν οι αίθουσες με υλικά, τεχνικό εξοπλισμό, να υπάρχουν γυμναστήρια, χώροι εκδηλώσεων και το σημαντικότερο… δάσκαλοι! Ομως παρ’ όλα τα δεκάδες εμπόδια που παρουσιάζονται, το ελληνικό σχολείο πατά σε μια στιβαρή βάση. Ονομάζεται ελληνική γλώσσα και ελληνική παράδοση. Εχει δασκάλους ικανούς να ανταπεξέλθουν σε δύσκολες συνθήκες. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να μου επιτραπεί να πω κάτι σε όλους τους μαθητές.

Υπάρχουν κάποια στοιχεία από το αμερικανικό σύστημα εκπαίδευσης που θα έπρεπε να εισαχθούν και να προσαρμοστούν στο ελληνικό;

Θεωρώ πως στο Δημοτικό προέχει η βασική εκπαίδευση, ώστε μέσα από αυτήν, πρώτον ο μαθητής να κατανοήσει το ιδιαίτερα ταλέντα του και δεύτερον να κοινωνικοποιηθεί. Θα ήταν όμως θεμιτό ο θεσμός των καλλιτεχνικών, μουσικών και αθλητικών Γυμνασίων και Λυκείων να επεκταθεί και στα Δημοτικά σχολεία της Ελλάδας, όπως συμβαίνει στο αμερικάνικο σύστημα, ώστε οι μαθητές να μαθαίνουν δωρεάν ό,τι τους ευχαριστεί. Στην Ελλάδα υπάρχουν τα μαθήματα αυτά μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου, αλλά δυστυχώς δεν επαρκούν οι εκπαιδευτικοί των ειδικοτήτων ώστε να παρέχονται αυτές οι γνώσεις σε όλες τις σχολικές μονάδες.

Πώς μπορεί να διακριθεί ένας μαθητής από τις πρώτες τάξεις του σχολείου για τις ιδιαίτερες δεξιότητες του και πώς το σύστημα εκπαίδευσης διακρίνει και υποστηρίζει αυτά τα παιδιά;

Οι μαθητές όταν έρχονται στην Α’ τάξη αξιολογούνται από τον δάσκαλο και τους φορείς που πλαισιώνουν το σχολείο. Η καθημερινή τήρηση ημερολογίου τάξης βοηθά τον εκπαιδευτικό ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες να διακρίνει είτε κάποιο μαθησιακό πρόβλημα, είτε μια ιδιαίτερη ικανότητα του μαθητή. Ομως επειδή κάθε παιδί έχει τον δικό του χρόνο πρόσληψης της γνώσης μα και τις ιδιαίτερες δεξιότητές του, ο εκπαιδευτικός οφείλει όχι μόνο να τον περιμένει, αλλά και να δείξει στον μαθητή τον δικό του προσωπικό δρόμο ανέλιξης μέσα από αυτές. Αυτό προϋποθέτει εξατομικευμένη διδασκαλία σε συνδυασμό με ομάδες εργασίας τις οποίες επιλέγει ο ίδιος ο μαθητής. Η διδασκαλία πρέπει να εμπλουτίζεται με τέχνες (μουσική, θέατρο κ.λπ.), ώστε να γίνεται ευχάριστη και δημιουργική. Ουσιαστικά ο μαθητής καθοδηγεί τον συνοδοιπόρο δάσκαλο.

Κλείνοντας κ. Ξήντα, κι αφού σας ευχαριστήσω θερμά για τη συζήτησή μας, θα ήθελα να δώσετε ένα δικό σας μήνυμα, μια ευχή ως επίλογο πάνω σε αυτά που αναφέρθηκαν.

Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία κι εγώ με τη σειρά μου και στέλνω εγκάρδιους χαιρετισμούς σε όλη την Ομογένειά μας, κυρίως στα νέα παιδιά που προσπαθούν και προοδεύουν με περηφάνια. Εύχομαι αυτή τη νέα χρονιά οι άνθρωποι να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στα ουσιώδη αγαθά της ζωής, την αγάπη, την αλληλεγγύη και τη γαλήνη που αξίζει ο καθένας μας.