ΤΑΜΠΑ, ΦΛΟΡΙΔΑ – Στη βάση του Αγάλματος της Ελευθερίας στη Ν. Υόρκη είναι γραμμένο: «Δώστε σε ‘μένα τους φτωχούς, τους καταφρονημένους σας, που τσάκισαν οι συμφορές και λαχταρούν γι’ ανάσα Ελεύθερη…». Οι στίχοι αυτοί, που γράφτηκαν το 1883 από την Εμμα Λάζαρους, εξακολουθούν ή όχι να εμπνέουν το έθνος μας;

«Η αξία της κοινωνικής αποδοχής και το ιδανικό της αλληλεγγύης, όπως περιγράφονται στους στίχους του ποιήματος της Λάζαρους, συνεχίζουν να είναι όχι μόνο επίκαιροι σήμερα, αλλά πιο αναγκαίοι από ποτέ», έγραψε σε έκθεσή της που βραβεύτηκε, η Ευρυδίκη Βουγιούκα, 14 χρονών, μαθήτρια, που πηγαίνει στην ελληνική εκκλησία του Ευαγγελισμού στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας.

Τον Διαγωνισμό αυτό στην ελληνική γλώσσα, προκήρυξε το Εθνικό Προσκύνημα του Αγίου Φωτίου της Φλόριδας, με βραβείο 1.000 δολαρίων που πρόσφερε η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελλήνων Εκπαιδευτικών Αμερικής, Στέλλα Κοκόλη.

Ο ετήσιος Διαγωνισμός Δοκιμίου Ελληνικής Γλώσσας μετονομάστηκε φέτος σε Υποτροφία Διαγωνισμού Ελληνικής Γλώσσας του Εθνικού Προσκυνήματος Αγίου Φωτίου, εις μνήμην Μητροπολίτου Σικάγου, Ιακώβου.

Το θέμα του φετινού διαγωνισμού μνημονεύει την άφιξη και υποδοχή των μεταναστών στην Αμερική. Ετσι, το Εθνικό Προσκύνημα του Αγίου Φωτίου τίμησε τη μνήμη των πρώτων Ελλήνων αποίκων που έφτασαν στο Νέο Κόσμο και το ότι πολλοί από αυτούς τους αποίκους πρόσφεραν γνώσεις και εμπειρίες σ’ αυτή τη χώρα που τους έδωσε την ευκαιρία να προοδεύσουν και να επιτύχουν το «Αμερικανικό όνειρο». Πολλοί από τους μετανάστες, όταν ήλθαν στην Αμερική, μέσω της νήσου Ελις στη Ν. Υόρκη, είδαν το Αγαλμα της Ελευθερίας κατά την είσοδό τους στο λιμάνι της.

Σύμφωνα με τον κανονισμό, όσοι ήθελαν να συμμετάσχουν στο Διαγωνισμό θα έπρεπε να είναι 13-19 χρονών, μόνιμοι κάτοικοι ΗΠΑ, ή Καναδά, η δε έκθεσή τους δεν έπρεπε να υπερβαίνει τις 1.000 λέξεις.

Ολοι όσοι συμμετείχαν πήραν πιστοποιητικό συμμετοχής, υπογεγραμμένο από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο και τον επίσκοπο Μωκησσού, Δημήτριο, ιεραρχικό προϊστάμενο του Αγ. Φωτίου.

Μία μόνο έκθεση είχε οριστεί να βραβευτεί.

Στην κριτική επιτροπή, εκτός από την κ. Κοκόλη, συμμετείχαν, επίσης, η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Εκπαιδευτικών Ν. Υόρκης, Μερόπη Κυριάκου, η Κατερίνα Μπλιάτζα και η Μαρία Φουτούλη.

Η νικήτρια του Διαγωνισμού, Ευρυδίκη Βουγιούκα, τονίζει, μεταξύ άλλων, στην έκθεσή της:

* Το κάλεσμα της Ελευθερίας απευθύνεται στους κουρασμένους, τους φτωχούς, όσους στερήθηκαν την ελευθερία και λαχταρούν, τους άστεγους, τους κυνηγημένους και όλους όσους δεν μπορούν να βρουν καταφύγιο πουθενά αλλού στον κόσμο.

* Η χρυσή πόρτα στο τέλος του ποιήματος αντιπροσωπεύει το Αμερικανικό Ονειρο: το όνειρο μας χώρας με χρυσές ευκαιρίες και ατελείωτα πλούτη. Παρόλο που γνωρίζω ότι η σκληρή και συχνά άδικη ζωή που έζησαν πολλοί από αυτούς τους μετανάστες δεν είχε καμία σχέση με τα ιδανικά του Αμερικανικού Ονείρου, ωστόσο αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση στο ποίημα ήταν το πνεύμα της αλληλεγγύης που εκφράζει η Ελευθερία για ομάδες ανθρώπων που η κοινωνία της εποχής εκείνης απορρίπτει.

* Σήμερα η κοινωνία μας χρειάζεται ανθρώπους με ιδανικά, όπως αυτά της Ελευθερίας – ανθρώπους που να αγκαλιάζουν τους συνανθρώπους τους με αγάπη και συμπόνοια και που να νοιάζονται για την ευημερία των άλλων. Αν σκεφτεί κανείς τα γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών που έχουν να κάνουν με τον ρατσισμό, τον εκφοβισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τότε καταλαβαίνει πόσο επίκαιροι είναι οι στίχοι της Λάζαρους.

* Η Εμμα Λάζαρους μπορεί να έγραψε το ποίημά της πριν εκατόν σαράντα χρόνια, αλλά τα λόγια της Ελευθερίας στο ποίημα «The New Colossus» είναι πιο επίκαιρα σήμερα από ό,τι ήταν τότε. Ο κόσμος του εικοστού πρώτου αιώνα χρειάζεται περισσότερους ανθρώπους που να σκέφτονται και να ενεργούν όπως η Ελευθερία του ποιήματος. Αν δείχνουμε συμπόνια και αλληλεγγύη, αν πολεμάμε τις διακρίσεις και αγκαλιάζουμε τους συνανθρώπους μας από όπου και αν προέρχονται, αν τους ανοίγουμε την πόρτα του σπιτιού μας –αλλά και της καρδιάς μας– τότε ο κόσμος μας θα είναι αντάξιος αυτού που οραματίστηκε η Εμμα Λάζαρους (Emma Lazarus).