ΑΘΗΝΑ. Το project του Μουσείου της Ελληνικής Διασποράς είναι το όραμα μιας διαφορετικής και αφοσιωμένης ομάδας Ελλήνων, πολλοί γεννημένοι και μεγαλωμένοι ως απόδημοι Ελληνες, που ονειρεύονται ένα δυναμικό και ζωντανό ίδρυμα στην Αθήνα που θα τιμά τις εμπειρίες και τα επιτεύγματα των προγόνων τους και θα μοιράζεται την ιστορία του, τους αγώνες και τους θριάμβους τους με τους Ελληνες στην Πατρίδα.

Από το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό που προκλήθηκε στην πρώτη εκδήλωση στο Demos Center στην ιστορική συνοικία Πλάκα της Αθήνας στις 17 Ιουλίου, που φιλοξενήθηκε γενναιόδωρα από τη διευθύντρια και ιδρύτριά του, Μαίρη Καρδάρα (Mary Cardaras), το ταξίδι από το όνειρο στην πραγματικότητα ξεκίνησε.

Η οργανωτική επιτροπή αποτελούμενη από τους Αλέξανδρο Κιτροέφ, Αρτεμη Κόχα, Γρηγόρη Κόντο, Σπύρο Λαδέα και Πίτερ Πούλο έκανε παρουσιάσεις που συνδύαζαν συγκινητικές οικογενειακές ιστορίες που απεικόνιζαν το κίνητρό τους για το εγχείρημα, με σχέδια για να προχωρήσουν. Ακουσαν επίσης προσεκτικά τις ιδέες των προσκεκλημένων που είναι σε θέση να προχωρήσουν το έργο, δηλαδή να βοηθήσουν στην αναζήτηση μιας μόνιμης τοποθεσίας και, φυσικά, στη συγκέντρωση κεφαλαίων. Οι επισκέπτες δεσμεύτηκαν επίσης να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που θα προκαλέσουν ευρύτερη υποστήριξη, προσφέροντας να βοηθήσουν στη διοργάνωση διαλέξεων και προσωρινών εκθέσεων των ανεκτίμητων φωτογραφιών και αντικειμένων που μαζί με καταγεγραμμένες μαρτυρίες θα αποτελούν τους θησαυρούς του μουσείου.

Ο κ. Λαδέας καλωσόρισε τους καλεσμένους και παρουσίασε το έργο και τις εντυπωσιακά παρόμοιες εμπειρίες και κίνητρα της ομάδας: όπου κι αν έζησαν στη Διασπορά, όπου κι αν ταξίδεψαν, αναζήτησαν τον Ελληνισμό – τις ώρες του καφέ της ενορίας, στις εκδηλώσεις ελληνικών φορέων… και στα εστιατόρια, συγκινούνταν πάντα όταν ακουγόταν μια λέξη ελληνική.

Μοιράζονται επίσης μια γοητεία με αυτό που ο κ. Κιτροέφ ονόμασε τον υλικό πολιτισμό της Διασποράς, τα αντικείμενα από τα σπίτια και τις επιχειρήσεις των Ελλήνων συμπληρώνοντας τις ιστορίες που ανακοινώθηκαν από αυτές τις προσωπικές και ιστορικές φωτογραφίες που έλκουν τόσο έντονα τις επόμενες γενιές στις ζωές εκείνων που ήρθαν πρώτοι.

Ακριβώς όπως ένιωθαν ότι κάθε μέρος στη Διασπορά που επισκέφθηκαν ήταν ένα «σπίτι μακριά από το σπίτι», έτσι θέλουν να δημιουργήσουν έναν ανάλογο χώρο στην Ελλάδα -αλλά όχι απλώς έναν εκθεσιακό χώρο- μια εμπειρία, ένα συναίσθημα για τον κόσμο της Διασποράς που φεύγει  – ο κ. Κιτροέφ προέτρεψε να ενεργήσουμε πριν δεν είναι πλέον διαθέσιμα αντικείμενα «στα ντουλάπια και τις ντουλάπες μας».

Σκέφτονται σωστά μακροπρόθεσμα και βήμα προς βήμα. Κύριο μέρος της εργασίας, που θα περιλαμβάνει συνεργασίες με αρμόδιους φορείς της Διασποράς, θα είναι να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να γεμίσουν το Μουσείο με προσωρινούς ή μόνιμους δανεισμούς των δικών τους κοσμημάτων της Ιστορίας.

Αφού άκουσε από τους ανθρώπους ότι οι εκθέσεις του υλικού πολιτισμού της Διασποράς πυροδότησε τη φαντασία και το πάθος τους για επανασύνδεση με τις ελληνικές ρίζες, ο κ. Κιτροέφ, συνειδητοποιώντας τη δύναμή του πέρα από τα πολλά βιβλία και άρθρα που έχει γράψει, έκανε τον υλικό πολιτισμό στο επίκεντρο της δουλειάς του, που έχει μέχρι σήμερα τεκμηριώσει τη Διασπορά στην Αίγυπτο και τις ΗΠΑ.

Ο κ. Κόντος, ιστορικός, ειδικός στη γενεαλογία της ομάδας, μίλησε για την περιέργεια που γεννούν οι οικογενειακές ιστορίες – πότε έφυγαν από την Ελλάδα και γιατί, τι τους έκανε να επιλέξουν τους προορισμούς τους κ.λπ. Αν και δεν ήταν μέλος της Διασποράς (αν και έχει ζήσει ανάμεσά τους ), θαυμάζει -σκέψεις που απηχεί ο κ. Κιτροέφ- το φαινόμενο των Ελλήνων να κρατούν την κληρονομιά και τις επιθυμίες τους για σύνδεση με την πατρίδα περισσότερο και πιο έντονα από άλλες εθνότητες.

Ο κ. Πούλος, πρώην Εκτελεστικός Διευθυντής του THI, χαρακτηριστικό παράδειγμα Ελληνοαμερικανών 3ης και 4ης γενιάς, οι οποίοι νιώθουν πολύ την ελληνική τους ταυτότητα, τόνισε ότι «θέλουμε οι άνθρωποι να γνωρίζουν ότι είμαστε μία από τις μεγάλες κοινότητες της Διασποράς στον κόσμο». Ενεργοποιήθηκε επισκεπτόμενος το Μουσείο της Διασποράς στο Τελ Αβίβ και σκέφτηκε, πως «η ιστορία μας είναι τουλάχιστον εξίσου ενδιαφέρουσα».

Οι ομιλητές τόνισαν το πλεονέκτημα ότι «δεν χρειάζεται να εφεύρουμε ξανά τον τροχό» – υπάρχουν μοντέλα που μπορούν να υιοθετηθούν ή να προσαρμοστούν. Ο κ. Πούλος σημείωσε επίσης τον τεράστιο πόρο των εκατοντάδων οικογενειακών ιδρυμάτων που έχουν ήδη δημιουργηθεί και των οποίων η υποστήριξη θα επιδιωχθεί. Εξέφρασε επίσης τη σιγουριά του, δείχνοντας τους καλεσμένους, γιατί «έχουμε γεμίσει αυτή την αίθουσα με έξυπνους και δραστήριους ανθρώπους».