Το προηγούμενο άρθρο μου με τίτλο: «Αδικαιολόγητη η μη ψήφιση της ελληνογαλλικής συμφωνίας από όλα τα κόμματα» είχε ως στόχο να αναδείξει:

1. Την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας η οποία απειλεί διαχρονικά και τώρα πιο εξόφθαλμα την κυριαρχία της Ελλάδος στη Θράκη και στα νησιά του Αιγαίου. Η δημιουργία της τρίτης στρατιάς της Τουρκίας, ο μεγάλος αποβατικός στόλος της, οι πτήσεις των τουρκικών F-16 πάνω από τα ελληνικά νησιά κ.λπ. εντάσσονται στα επεκτατικά σχέδια που εκφράζει στο σύνολό της η περιβόητη Γαλάζια Πατρίδα στο Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Πρόσφατα το τσιράκι του Ερντογάν, Ατάρ, ο πρόεδρος του ψευδοκράτους των Τουρκοκυπρίων, δήλωσε με περισσό θράσος, ότι η Κύπρος είναι τουρκική από την περίοδο του 1571 και δεν θα εκπλαγώ εάν και το τουρκικό φασιστικό κατεστημένο διακηρύξει πως και η Ελλάδα από την περίοδο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης είναι τουρκική. Άλλωστε η Τουρκία αμφισβητεί ήδη την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου, όπως ανέφερα και στο προηγούμενο άρθρο μου. Αυτά τα επιθετικά σχέδια ανάγκασαν τη χώρα μας στο να προχωρήσει, με βάση και τη σχετική πρόβλεψη της συνθήκης του ΟΗΕ, στη στρατιωτικοποίηση των νησιών μας στο Αιγαίο.

2. Τη διαχρονική συμπεριφορά, με κάποιες εξαιρέσεις, των πολιτικών κομμάτων στη χώρα μας που θυσιάζουν τα εθνικά συμφέροντα για να προωθήσουν τα κομματικά. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι το κάνουν αυτό εν γνώσει των κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Περισσότερο αντιλαμβάνομαι, με βάση τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν, ότι δεν αξιολογούν σωστά τον κίνδυνο, καθώς και τις ωφέλειες της χώρας μας που προκύπτουν ως αποτέλεσμα των συμμαχιών και των σχετικών πρόσφατων συμφωνιών με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ.

Στο άρθρο μου αυτό θα επιχειρήσω να αναδείξω με περισσότερη λεπτομέρεια κάποια σημεία που αιτιολογούν τους ισχυρισμούς μου.

Κατ’ αρχήν δεν συνάπτονται συμφωνίες, όπου τα οφέλη καρπώνονται μόνο από τη μια μεριά. Όλες έχουν κάτι να προσφέρουν και στα δυο μέρη, ακόμα και αν αυτό το κάτι δεν είναι παρά μια ελπίδα ότι το αναμενόμενο όφελος θα προκύψει, άλλως δεν θα υπήρχε λόγος να συναφθεί μια συμφωνία. Όμως υπάρχουν ετεροβαρείς συμφωνίες και αυτές προκύπτουν, είτε ως αποτέλεσμα ένδειας γνώσεων, είτε ως αποτέλεσμα διαφορετικής ισχύος των μερών. Δεν συμπεριλαμβάνονται στην ανάλυση οι αυτονόητες περιπτώσεις όπου το ένα μέρος είναι πλήρως εξαρτώμενο από το άλλο.

Στην πρώτη περίπτωση εντάσσονται συμφωνίες όπου η αιτία που δημιουργεί την ανάγκη ύπαρξής τους δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη. Και για να είμαστε συγκεκριμένοι ας πάρουμε το παράδειγμα: η κατάσταση των σχέσεων Ελλάδος – Τουρκίας που άμεσα μας ενδιαφέρει. Αυτή, σύμφωνα με τις διακηρυγμένες θέσεις της Τουρκίας, καθορίζεται πλήρως από την πολιτική των αβάσιμων διεκδικήσεών της σε βάρος της Ελλάδος, που αιτιολογούνται από αυτήν με βάση τη δική της ερμηνεία περί δικαίου και όχι με βάση τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου. Παραδείγματος χάριν, η Τουρκία ισχυρίζεται πως τα νησιά του Αιγαίου επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Αυτό σημαίνει ότι τα νησιά μας δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και δεν δικαιούνται, κατ’ αυτήν, να διαθέτουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), παρά του ότι το διεθνές δίκαιο της θάλασσας αναγνωρίζει υφαλοκρηπίδα για όλα τα νησιά που κατοικούνται και μάλιστα αυτά διαθέτουν και τη δική τους ΑΟΖ. Αυτές τις αιτιάσεις η Τουρκία τις βαφτίζει ως διαφορές με την Ελλάδα, την οποία μάλιστα κατηγορεί για μαξιμαλιστικές θέσεις, και επιδιώκει να τις επιλύσει με διαπραγματεύσεις με εμάς στη βάση του διεθνούς δικαίου όπως το καθορίζει, εντελώς αυθαίρετα, η ίδια. Ως αποτέλεσμα πολλές χώρες ακόμα και του ΝΑΤΟ ή ακόμα χειρότερα της ΕΕ να ομιλούν περί διαφορών της Ελλάδος με την Τουρκία και άρα να μας παροτρύνουν να λύσουμε τις ανύπαρκτες διαφορές μας με την Τουρκία στη βάση διμερών διαπραγματεύσεων. Το χειρότερο όμως είναι ότι αυτές οι συστάσεις των συμμάχων μας καθώς και εταίρων μας ενισχύονται από θέσεις Ελλήνων αξιωματούχων οι οποίοι αποδέχονται τα των περί μαξιμαλιστικών θέσεων της Ελλάδος που διακινεί η Τουρκία αναδεικνύοντας έτσι συγχρόνως και την άγνοιά τους σε ότι αφορά τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου.

Να θυμίσω τις δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών επί ΣΥΡΙΖΑ που μίλησε για τους μοναχοφάηδες Έλληνες. Σε αυτή την περίπτωση εντάσσονται και οι συμπεριφορές που εκπορεύονται από τις γνωστές ιδεοληψίες. Για παράδειγμα θα τολμούσαν οι Τούρκοι να βομβαρδίσουν υποδομές που χρησιμοποιούνται από Αμερικανούς και ασφαλώς και από ελληνικές δυνάμεις;

Στη δεύτερη περίπτωση, της διαφορετικής ισχύος των δυο μερών, οι ετεροβαρείς συμφωνίες δεν προκύπτουν ως αποτέλεσμα ένδειας γνώσεων και επιχειρημάτων, αλλά ως αποτέλεσμα των περιορισμένων εναλλακτικών που υπάρχουν στο τραπέζι. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ, επειδή θέλουν να έχουν και την πίττα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο, δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία, η οποία, με ή χωρίς τον Ερντογάν, θα συνεχίσει την επεκτατική της πολιτική, και ως εκ τούτου θα συνεχίζουν να αποφεύγουν προς το παρόν την ικανοποίηση όλων των ελληνικών αιτημάτων. Δεν παύει όμως η πρόσφατη ελληνοαμερικανική συμφωνία να αποτελεί μια καλύτερη περίπτωση από παρόμοιες προηγούμενες. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στις αλλαγές που έχουν επέλθει στα γεωστρατηγικά συμβαίνοντα στην περιοχή μας που εξυπηρετούν με άλλο από τον μέχρι τελευταία χρησιμοποιούμενο τρόπο εξυπηρέτησης των συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή. Η διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας, ως αποτέλεσμα της προκλητικής της πολιτικής προς όλους τους γείτονές της, προϊόν και αυτής σε μεγάλο ποσοστό του χαϊδέματός της για πάρα πολλά χρόνια από τους μεγάλους του ΝΑΤΟ, αποτέλεσε τον κύριο παραγωγό των νέων γεωστρατηγικών δεδομένων στην περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν και την ακαταλληλότητα των μορφών των πολιτευμάτων που μονοπωλούν στο είδος τους την άσκηση της πολιτικής στον πλανήτη, που φέρονται μάλιστα και ως δημοκρατίες. Παρά τη φήμη τους σε ό,τι αφορά την παραγωγή επαγγελματιών πολιτικών το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να παράγουν πολιτικούς ειδικευμένους, κυρίως, στη διαπλοκή.

* Ο Θεόδωρος Στάθης έζησε για χρόνια στις ΗΠΑ. Είναι πρώην βουλευτής Λάρισας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και υπουργός Γεωργίας. Είναι διδάκτωρ του Columbia University και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.