ΓΛΑΣΚΩΒΗ, ΣΚΩΤΙΑ («WP») – Μετά από εννέα ημέρες μεγάλων ανακοινώσεων, δεσμεύσεων και σχεδίων, οι επιστήμονες προκάλεσαν ένα αγενές ξύπνημα σε μια Σύνοδο Κορυφής COP26 που αποκαλείται «η τελευταία, καλύτερη ελπίδα» για τη δράση για το κλίμα: η Γη βρίσκεται σε ορθή πορεία να θερμανθεί περίπου 2,5 βαθμούς Κελσίου (4,5 βαθμούς Φαρενάιτ), επισκιάζοντας τον κοινό στόχο του κόσμου για το κλίμα σε ένα βαθμό.

Σε μια προκαταρκτική ανάλυση που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη, οι ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών βρήκαν ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των μακροπρόθεσμων υποσχέσεων των χωρών για μηδενισμό των εκπομπών άνθρακα και των επίσημων, βραχυπρόθεσμων σχεδίων που είναι γνωστά ως «εθνικά καθορισμένες συνεισφορές» ή NDC.

Αυτό που σχεδιάζουν να κάνουν οι χώρες από τώρα έως το 2030 καθιστά αδύνατες πολλές καθαρές μηδενικές δεσμεύσεις, λένε οι ερευνητές. Και παρά τον καταιγισμό νέων δεσμεύσεων για μηδενισμό των εκπομπών, το προβλεπόμενο επίπεδο θέρμανσης μέχρι το τέλος του αιώνα είναι μόνο περίπου 0,1 βαθμούς χαμηλότερο από ό,τι πριν από την έναρξη της COP26.

Η Γη έχει ήδη θερμανθεί τουλάχιστον 1,1 βαθμούς Κελσίου από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Εάν η ανθρωπότητα συνεχίσει στην τρέχουσα τροχιά της, η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας θα ανέβει τουλάχιστον 2 πόδια, σύμφωνα με έρευνα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή. Σχεδόν ο μισός κόσμος θα αντιμετωπίσει τακτικά, απειλητικά για τη ζωή κύματα καύσωνα. Η ανθρωπότητα κινδυνεύει να ξεπεράσει τα σημεία ανατροπής του κλίματος, να προκαλέσει απώλεια στρώματος πάγου, απόψυξη του μόνιμου παγετού και κατάρρευση του οικοσυστήματος από την οποία δεν υπάρχει επιστροφή.

Αν δεν ενισχυθούν οι δεσμεύσεις στο άμεσο μέλλον, η ανθρωπότητα θα χάσει την ευκαιρία να περιορίσει την υπερθέρμανση στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 βαθμούς Φαρενάιτ) – στόχο που οι επιστήμονες και οι ευάλωτες κοινότητες λένε όλο και περισσότερο ότι ο κόσμος δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει.

Τα ευρήματα έρχονται κατά τη διάρκεια της άκρως τεχνικής δεύτερης εβδομάδας της Συνόδου Κορυφής της Γλασκώβης, όταν διπλωμάτες στριμώχνονται σε αίθουσες συνεδριάσεων χωρίς παράθυρα, προσπαθώντας να καθορίσουν τους κανόνες για την αξιολόγηση και την επιβολή των κλιματικών στόχων του κόσμου.

Ωστόσο, οι τελευταίες προβλέψεις υπογραμμίζουν μια αυξανόμενη απογοήτευση για τη συνάντηση του ΟΗΕ: Η υψηλή ρητορική των παγκόσμιων ηγετών την περασμένη εβδομάδα δεν ακολούθησε συγκεκριμένη δράση.

«Το καθαρό μηδέν είναι ένα άνοιγμα θύρας ψευδών λύσεων», είπε ο Τομ Β.Κ.  Γκόλντουθ (Tom B.K. Goldtooth), ακτιβιστής Dine και Dakota και διευθυντής του Indigenous Environmental Network».

Ελλείψει πραγματικής αλλαγής πολιτικής και ουσιαστικής απομάκρυνσης από την καύση ορυκτών καυσίμων, ο μακρινός στόχος του καθαρού μηδενισμού μοιάζει σε πολλούς σαν να κλωτσάς το κουτάκι στο δρόμο.

«Δεν πρέπει να μας τυφλώνουν οι μακροπρόθεσμες υποσχέσεις», δήλωσε ο Ζοερί Ρότζελζ (Joeri Rogelj), διευθυντής του Grantham Institute for Climate Change and the Environment στο Imperial College του Λονδίνου και επικεφαλής συγγραφέας της ενημερωμένης έκθεσης Emissions Gap.

Αν θέλετε να επιτύχετε καθαρούς μηδενικούς στόχους μακροπρόθεσμα, οι βραχυπρόθεσμες δεσμεύσεις σας πρέπει να σας βάλουν σε καλό δρόμο για να τους πετύχετε», πρόσθεσε. «Διαφορετικά, υπάρχει χαμηλή εμπιστοσύνη ότι θα επιτευχθούν ποτέ».