Το διάβασμα αποτελεί βασική υποχρέωση του ίδιου του παιδιού στον ρόλο του ως μαθητής και αυτό είναι κάτι που ο κάθε γονιός πρέπει να έχει υπόψη του. Μόνο τότε το παιδί θα μπορέσει να νιώσει τη χαρά της μάθησης, την ικανοποίηση από την επίτευξη στόχων και θα καλλιεργήσει την αυτοεκτίμησή του.

Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί να αναλάβει με χαρά αυτόν τον ρόλο, καλλιεργώντας του κίνητρα και παρέχοντας τις κατάλληλες συνθήκες.

α. Το πρόγραμμα

Το πρώτο σημαντικό βήμα είναι να συζητήσουμε με το παιδί και να ορίσουμε μαζί του το πρόγραμμα της μέρας μετά το σχολείο ανάλογα με τις ανάγκες του. Μπορούμε να το ρωτήσουμε πότε είναι περισσότερο κουρασμένο και τι χρειάζεται για να ξεκουραστεί και πότε θεωρεί ότι είναι καλύτερο να διαβάζει. Του εξηγούμε ότι η ευχαρίστηση και η διασκέδαση είναι πιο έντονες όταν έχει κανείς ολοκληρώσει τις καθημερινές του υποχρεώσεις και χρησιμοποιούμε φράσεις όπως «πρώτα … και μετά…» ή «όταν…. τότε…».

Με τον τρόπο αυτό το παιδί δεν νιώθει πιεστικό τον έλεγχο του γονιού και συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν συνθήκες που απαιτούν συγκεκριμένες συμπεριφορές. Έτσι μειώνονται οι συγκρούσεις και το παιδί νιώθει ότι εκείνο έχει τον έλεγχο όσων το αφορούν, ακόμη κι αν ο γονιός χρειαστεί να του θυμίσει τι έχουν συμφωνήσει.

Η καθημερινή ρουτίνα βοηθάει το παιδί να νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη, ενώ παράλληλα μειώνει το άγχος του διαβάσματος. Το παιδί έχει κάτι να περιμένει και ταυτόχρονα μαθαίνει πώς υποχρεώσεις και ξεγνοιασιά εναλλάσσονται στη ζωή.

β. Ο χώρος

Το παιδί, ιδιαίτερα όταν πρωτομαθαίνει να κάνει τις εργασίες του, έχει ανάγκη από έναν καθορισμένο χώρο στον οποίο θα πηγαίνει για να διαβάσει τα μαθήματά του. Εκεί θα έχει όλα τα απαραίτητα υλικά και την ησυχία να συγκεντρωθεί. Ο χώρος αυτός δεν θα πρέπει να έχει τηλεόραση ή ηλεκτρονικές συσκευές. Καλό είναι επίσης να έχει επαρκή φωτισμό.

γ. Στρατηγικές

Μαθαίνουμε στο παιδί στρατηγικές που θα το βοηθήσουν με την οργάνωση και το διάβασμά του. Για παράδειγμα πώς να σημειώνει τι έχει να κάνει και να ανατρέχει στην πληροφορία αυτή όταν ολοκληρώνει κάτι, πώς να ελέγχει αν έχει ετοιμάσει σωστά την τσάντα για το σχολείο, πώς να οργανώνει χαρτιά που τυχόν δεν χρειάζεται.

δ. Βοήθεια

Εξηγούμε στο παιδί ποιες ώρες είμαστε διαθέσιμοι να το βοηθήσουμε και όταν το βοηθούμε δεν του λύνουμε το πρόβλημα αλλά το βοηθάμε να βρει τη λύση. Καθώς μεγαλώνει του διδάσκουμε στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, πώς να σπάζει μια πολύπλοκη διαδικασία σε μικρότερα κομμάτια, πώς να αναζητά βοήθεια σε βιβλία ή στον υπολογιστή.

ε. Αποτυχία

Ένα πολύ σημαντικό μάθημα στη ζωή είναι η διαχείριση της αποτυχίας. Η προσπάθεια δεν ανταμείβεται πάντα με την ανάλογη επιτυχία και αυτό είναι κάτι που το παιδί καλό είναι να μάθει να το διαχειρίζεται από νεαρή ηλικία. Η αποτυχία είναι ένα μάθημα και αφετηρία για την επιτυχία, όχι τρόπος να αξιολογεί κανείς τον εαυτό ή τις ικανότητές του. Έχει σημασία ο τρόπος που αντιδρούμε τόσο στον αποτυχία του παιδιού μας όσο και στην επιτυχία του. Καλό είναι να επαινούμε τη συγκεκριμένη επίδοση και να αποφεύγουμε χαρακτηρισμούς του τύπου «Πήρες άριστα; Είμαι πολύ περήφανος/η για εσένα» ή «Τι έξυπνος/η που είσαι!». Φράσεις όπως «Τα πήγες πολύ καλά σε αυτό το τεστ. Τι νομίζεις ότι σε βοήθησε;» επιτρέπουν στο παιδί να ξεκαθαρίσει ότι μια δοκιμασία στο σχολείο είναι απλά μία δοκιμασία και να κατανοήσει ποιοι παράγοντες ή ποιες στρατηγικές το βοηθούν να είναι πιο αποτελεσματικό.

Δεν θα είναι πάντα εύκολο να μάθει το παιδί μας να διαβάζει και να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του. Το κάθε παιδί έχει τους ρυθμός και τις δυνατότητές του και είναι σημαντικό να τις σεβαστούμε. Αυτό που πρέπει να έχουμε υπόψη είναι ότι συνήθως επιπλήξεις και τιμωρίες δεν βοηθούν. Θα ήταν καλό ίσως να αναζητήσουμε τις αιτίες πίσω από την άρνηση του παιδιού μας να διαβάσει και να αποκλείσουμε τυχόν μαθησιακές δυσκολίες ή ψυχολογικά προβλήματα και να το βοηθήσουμε να τα ξεπεράσει.