ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Μια εξαιρετικά συγκινητική μουσική εκδήλωση διοργάνωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός «Cosmos FM», η πολύτιμη αυτή πηγή ελληνικού πολιτισμού στην Νέα Υόρκη, που κοπιάζει 35 χρόνια ακούραστα να συντηρήσει την έννοια του πολιτισμού και τους ήχους της μουσικής μας και να μας ενημερώνει για την σύγχρονη Ελλάδα και κάθε τι που συμβαίνει στην χώρα μας, η οποία πραγματοποιήθηκε στον Αρχιεπισκοπικό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας στο Μανχάταν.

Ηταν ένα σπάνιο αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης, σε συνεργασία με τον Γρηγόρη Μανινάκη και το «Mikrokosmos Ensemble», ένα γκρουπ από 9 άτομα που κατενθουσίασαν το πολυπληθές κοινό, με την αυθεντικότητα του ήχου, που δέθηκε μοναδικά με την φωνή του Γρηγόρη Μανινάκη -που εκπροσωπεί χρόνια τώρα αυτό το είδος τραγουδιού, με την γνωστή σε όλους εξαιρετικά επιτυχημένη δισκογραφική δουλειά του «Καφέ Αμάν»-, και τα εξαιρετικά φωνητικά των μουσικών, όπως ο Κώστας Ψαρρός και ο Κοντάνης Μαυρουδής.

Ο μουσικός παραγωγός και υπεύθυνος του προγράμματος του «Cosmos FM», Musical Masterworks, Μάικλ Στρατής με σύντομες, αλλά ουσιαστικές παρεμβολές του στο πρόγραμμα, αναφέρθηκε στο ιστορικό της Σμυρνέικης Μουσικής, που αποτελεί πρόγονο του Λαϊκού και του Ρεμπέτικου τραγουδιού, αλλά και στην άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, που οδήγησε σε συστηματικούς διωγμούς του ελληνικού στοιχείου από το 1913 ώς το 1924.

Οπως δήλωσε ο ίδιος, «η σημερινή μας συναυλία, ήταν μια πολύ σπουδαία ιδέα του Γρηγόρη Μανινάκη και νομίζω μια ευκαιρία μετά την πανδημία, ο κόσμος να καταλάβει πως υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα αγωνίζονται να κρατήσουν υπαρκτό το φως του Ελληνισμού. Το Σμυρνέικο τραγούδι είναι  τραγούδι που κουβαλά τις μνήμες, αλλά και τη φυσιογνωμία της γης που το γέννησε. Η Σμύρνη πριν την καταστροφή αποτέλεσε το ‘Παρίσι της Ανατολής’ και στις τέχνες και στο τραγούδι και αυτό είναι και το μήνυμά μας. Η Σμύρνη χάθηκε, αλλά το φως του Ελληνισμού συνεχίζεται».

Γεννημένος στο Μπρούκλιν και περήφανος Μακεδόνας ο Μάικλ Στρατής, αν και δικηγόρος και ιστορικός, βρήκε έναν άλλο δρόμο να προχωρήσει και 11 χρόνια τώρα υπηρετεί την ποιοτική μουσική στο «Cosmos FM», στο οποίο, όπως συμπλήρωσε, «βρήκε μια ωραία ομάδα ανθρώπων που προωθούσαν ό,τι μπορούσαν για να μάθει ο Ελληνας ομογενής, ποια είναι η έννοια της φυλής του».

Ο πρόεδρος του «Cosmos FM», Στέλιος Τακετζής, γνωστός για τις οργανωτικές του ικανότητες και την υψηλή αισθητική στις επιλογές του, που έχουν εξελίξει αισθητά τον ραδιοφωνικό σταθμό, έκανε μια πολύ αισθαντική δήλωση στην εφημερίδα μας: «Αυτή η συναυλία, η οποία ήταν ιδέα του Γρηγόρη Μανινάκη, είναι για μένα, κάτι το πολύ συγκινητικό, γιατί είμαι και εγώ ένας πρόσφυγας. Μας διώξανε από την Κωνσταντινούπολη παρά την θέλησή μας. Βέβαια, δεν φύγαμε εν μέσω φωτιάς, κολυμπώντας να μπούμε σε πλοία, βρεθήκαμε κάτω από πιο ομαλές συνθήκες, αλλά παραμένει μέσα μας το ίδιο συναίσθημα, το ίδιο παράπονο, ότι ο τόπος δεν είναι  δικός μας, ότι μας έδιωξαν και αυτό το παράπονο είναι κάτι που  διακατέχει κάθε πρόσφυγα. Γι’ αυτό κάνουμε αυτή την συναυλία, όχι σαν μνημόσυνο, αλλά σαν γιορτή για την ζωή αυτών που την έχασαν στην Καταστροφή της Σμύρνης και για τους πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Μ. Ασία. Για την προσφορά αυτών των ανθρώπων στην ελληνική κοινωνία έγινε αυτή η συναυλία, οι οποίοι προσέφεραν τεράστια δύναμη και εξέλιξη στην κοινωνική, πολιτιστική και εθνική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας, η οποία συνεχίζεται και στις μέρες μας σε πάρα πολλούς τομείς».

Η εξαιρετική αυτή ιδέα του Γρηγόρη Μανινάκη, αγκαλιάστηκε με μεγάλο ενθουσιασμό από το «Cosmos FM», το οποίο έκανε δωρεάν τη συναυλία στο κοινό, σαν προσφορά στην Κοινότητα. Εννέα καλλιτέχνες και 23 αλησμόνητα τραγούδια από το «Σμύρνη πατρίδα μου γλυκειά», μέχρι το «Μπουρνοβαλιό Μανέ» και το «Αγαπώ μιαν Αρμενίτσα», ψιθυρίζονταν από τους συγκινημένους ακροατές, ανάμεσά τους πολλοί γνήσιοι Κωνσταντινουπολίτες.

Ο Γρηγόρης Μανινάκης ιδιαίτερα χαρούμενος για την μεγάλη επιτυχία της συναυλίας, μας διηγήθηκε ένα περιστατικό που συνέβη στο διάλειμμα της συναυλίας, που του ενίσχυσε την δύναμη να συνεχίζει να διατηρεί αυτές τις συγκλονιστικές μνήμες, με το να τις τραγουδάει.

«Ηταν πολύ συγκινητική συναυλία. Παρακολουθούσα τις αντιδράσεις των ανθρώπων και διαπίστωσα, ότι είχαν γίνει ένα με εμάς. Πριν από λίγο με πλησίασε ο κ. Βαρύτιμος με την σύζυγό του, που ζουν στην Κωνσταντινούπολη και είναι γονείς του ιερατικού προϊσταμένου στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης, για να μου πει πως τον στίχο του τραγουδιού… ‘Εχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε’, πρέπει να τον αλλάξουμε και να τραγουδάμε στο τέλος… ‘όνειρο ήταν, μα δεν τα λησμονήσαμε’.

Ενα εξαιρετικό αφιέρωμα στην μνήμη των Ελλήνων που κατακρεουργήθηκαν, δολοφονήθηκαν και χάθηκαν από τις πυρκαγιές, μέσα στην θηριωδία, την ακολασία, την σκληρότητα και όλη τη μανία του ανθρώπινου πάθους. Το ‘Cosmos FM’ κρατάει τα βαθιά κοιτάσματα της μνήμης μας από καιρούς ακμής, αλλά και αιώνες διωγμών και κενών λόγων. Συναυλίες σαν και αυτή, με τέτοια τραγούδια περίτεχνης και αγέραστης ομορφιάς, μας κρατούν την μνήμη ζωντανή. Για να θυμηθούμε τα σοφά λόγια του Σεφέρη: ‘Τώρα που ο τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει να θέλει να μας κάνει τρόφιμους ενός οικουμενικού πανδοχείου, θα την απαρνηθούμε άραγε αυτή τη μνήμη; Θα το παραδεχτούμε τάχα να γίνουμε απόκληροι;’».

Στην συναυλία συμμετείχαν οι μουσικοί: Γλαύκος Κοντεμενιώτης (keyboards), Κώστας Ψαρρός (μπουζούκι, τζουράς και φωνητικά), Κοντάνης Μαυρουδής (ούτι μπαγλαμάς, φωνητικά), Megan Gould (βιολί, μπαγλαμάς), Κώστας Μπαλταζάνης (κιθάρα), Αγγελος Παπαδάτος (μπάσο), Richard Khousami (ντραμς), Percussion και Αγγελική Ψώνη (τραγούδι).

Παραβρέθηκαν ως επίσημοι προσκεκλημένοι: ο γενικός πρόξενος της Ελλάδος στην Νέα Υόρκη Κωνσταντίνος Κούτρας, ο πρόξενος Δημήτρης Παπαγεωργίου, η διευθύντρια Γραφείου Τύπου Μαρία Βαξεβανίδου, η οικογένεια Γεδεών Βαρύτιμου, η Δρ Στέλλα Λυμπέρη και πολλοί άλλοι.