ΑΘΗΝΑ. Τον γραφειοκρατικό γολγοθά που περνούν οι απόδημοι στις ελληνικές προξενικές Αρχές όλης της Γης με μεγάλες καθυστερήσεις (που μετριούνται ακόμα και σε χρόνια) για συνηθισμένες ληξιαρχικές και διοικητικές πράξεις (όπως για απόκτηση ή ανανέωση διαβατηρίων) αποτυπώνει με εκτενές δημοσίευμά της η εφημερίδα «Καθημερινή».

Το δημοσίευμα αποδίδει την κατάσταση αυτή στον παροπλισμό του Ειδικού Ληξιαρχείου Αθηνών (που λειτουργούσε μέχρι το 2021) αλλά και στην υποστελέχωση των προξενικών Αρχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το προξενείο της Μελβούρνης στην Αυστραλία δίνει ραντεβού για το 2026 ενώ για μια ανανέωση διαβατηρίου στη Νέα Υόρκη το πρώτο ραντεβού είναι τον προσεχή Ιούλιο, δηλαδή σχεδόν μετά από τρεις μήνες.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η κατάργηση του Ειδικού Ληξιαρχείου υποτίθεται ότι θα απλοποιούσε τη διαδικασία επιτρέποντας στα προξενεία να επικοινωνούν απευθείας με τους δήμους.

Μεταξύ άλλων το δημοσίευμα επικαλείται τη μαρτυρία του ομογενούς από την Αυστραλία Χρήστου Κελτέκη. Ο τελευταίος, που θέλει να μετακομίσει στην Ελλάδα, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μελβούρνη, την πόλη της Αυστραλίας με τη μεγαλύτερη ομογενειακή κοινότητα. Εχοντας και τους δυο του γονείς Ελληνες ο κ. Κελτέκης μεγάλωσε με αγάπη για τη γενέτειρα. Τώρα που μεγάλωσε επιθυμεί τόσο ο ίδιος όσο και ο αδελφός του (με τα δύο αδέλφια να εργάζονται αμφότερα στον τομέα της πληροφορικής) να επενδύσουν στις ελληνικές τους ρίζες.

«Προσπαθούσαμε για πολύ καιρό να κλείσουμε ραντεβού στο ελληνικό προξενείο της Μελβούρνης και όταν πριν από λίγους μήνες επιτέλους το καταφέραμε η ημερομηνία που μας έδωσαν είναι για το 2026» λέει στην «Καθημερινή» ο κ. Κελτέκης. «Είναι τρελό», προσθέτει, και συνεχίζει: «Με στενοχωρεί γιατί θέλω πάρα πολύ να μετακομίσω στην Ελλάδα αλλά η αργοπορία είναι απίστευτη».

Η εφημερίδα επικαλείται τις μαρτυρίες και άλλων ομογενών της Μελβούρνης. Τα λεγόμενά τους κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με αυτά του κ. Κελτέκη.

Ο κ. Βασίλης Παπαστεργιάδης, πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης, τονίζει ότι τόσο ο πρόξενος όσο και το προσωπικό κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν αλλά αυτά δεν αρκούν. «Είχαμε 18 άτομα στο προξενείο και πέσαμε στα 4» λέει.

«Επιβαρύνθηκαν πολύ τα προξενεία από την αλλαγή του νόμου για το Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών, ο φόρτος εργασίας έχει μεγαλώσει δημιουργώντας καθυστερήσεις. Είναι αδιανόητο η Μελβούρνη να σου δίνει ραντεβού για το 2026» λέει ο Γιάννης Τριπιδάκης, δικηγόρος που εξυπηρετεί πολλά μέλη της Ομογένειας, με γραφεία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αυστραλία.

Το Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών

Στο δημοσίευμα γίνεται ειδική αναφορά και στους λόγους μεταφοράς των καθηκόντων του Ειδικού Ληξιαρχείου Αθηνών στα προξενεία. Ο βασικός στόχος της κίνησης αυτής ήταν η απλοποίηση των διαδικασιών, λέει στην «Καθημερινή» ο γενικός γραμματέας ιθαγένειας Αθανάσιος Μπαλέρμπας. «Το Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών δεν έχει καταργηθεί. Απλώς ενώ παλαιότερα υπήρχε η διαδικασία προξενείο-ειδικό ληξιαρχείο-δήμος τώρα δώσαμε τη δυνατότητα στους προξενικούς υπαλλήλους να συνδέονται απευθείας με τους δήμους και να καταχωρίζουν τις πράξεις στις οικογενειακές μερίδες. Παρακάμψαμε έναν κόμβο που προσέθετε γραφειοκρατία», λέει χαρακτηριστικά. Διευκρινίζει δε πως «το Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών τώρα ασχολείται με πράξεις παλαιότερες που δεν είχαν δηλωθεί, ανθρώπων που ζουν πια μόνιμα στην Ελλάδα ή σε περιπτώσεις που οι προξενικοί υπάλληλοι έχουν αμφιβολία για την εγκυρότητα μιας ληξιαρχικής πράξης το στέλνουν στο Ειδικό Ληξιαρχείο και αποφαίνεται εκείνο αν πρέπει να καταχωρισθεί, δίνοντας οδηγίες στους υπαλλήλους προξενείων και δήμων».

Πάντως, το δημοσίευμα επισημαίνει ότι ακόμα και όταν εξυπηρετούνταν οι απόδημοι από το Ειδικό Ληξιαρχείο αντιμετώπιζαν προβλήματα. Μεταξύ αυτών είναι και η κάτοικος της Νέας Υόρκης, Θεοδώρα Ταυρίδου, η οποία όταν είχε χρειαστεί να μεταβεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο για τρεις διαφορετικές ληξιαρχικές πράξεις πριν από το 2022 -έναν γάμο και δύο γεννήσεις- έπρεπε πρώτα να κλείσει ραντεβού στο προξενείο και στη συνέχεια να πάει στη Αθήνα.

«Εξω από το Ειδικό Ληξιαρχείο συνωστίζονταν κάθε πρωί από τις 7 οι δικηγόροι. Η διαδικασία ήταν περίπλοκη και η αναμονή μακρά» λέει η ίδια.

«Αλλά από το 2022 η δυσκολία έγκειται στην εύρεση ραντεβού τουλάχιστον στη Νέα Υόρκη. Διαθέσιμα ραντεβού στο προξενείο δίνονται μετά από 5-8 μήνες. Η ανάληψη των νέων αυτών καθηκόντων από τα προξενεία δεν συνοδεύτηκε από τη στελέχωσή τους με επιπλέον άτομα, με σχετική τεχνογνωσία. Ανέλαβαν με τις υπάρχουσες δυνάμεις τις νέες αρμοδιότητες» επισημαίνει η κ. Ταυρίδου, που καταλήγει: «Οταν βέβαια βρεθεί ένα ραντεβού στο προξενείο η διαδικασία κυλάει πολύ πιο γρήγορα από ό,τι παλαιότερα».

Το ίδιο αναφέρει και η ομογενής Βίκυ Μπούρου από την Ελβετία. Το 2022 όταν γέννησε το δεύτερο παιδί της έπρεπε να κλείσει ραντεβού στο προξενείο της Γενεύης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Εστειλε το πρώτο email στις 26 Απριλίου της ίδιας χρονιάς χωρίς να λάβει κάποια απάντηση. Εστειλε το δεύτερο στις 10 Μαϊου και το ραντεβού έγινε στις 23 Μαϊου.  Η διαδικασία ήταν εν τέλει πιο γρήγορη από το 2016 όταν γεννήθηκε το πρώτο της παιδί.

«Φταίει η έλλειψη προσωπικού»

Για τον γενικό πρόξενο της Ελλάδας στο Σικάγο, Μάνο Κουμπαράκη (ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Σεπτέμβριο του 2021) ο βασικός λόγος για τις καθυστερήσεις αυτές φταίει η έλλειψη προσωπικού. Ο ίδιος τονίζει ότι η μεταβίβαση των καθηκόντων στις προξενικές Αρχές έχει πολλά θετικά. «Εχει επιφέρει γεωμετρική αύξηση των ληξιαρχικών γεγονότων, ουσιαστικά έχει φέρει την ομογένεια πιο κοντά στην πατρίδα», λέει χαρακτηριστικά.