ΛΙΝΚΟΛΝ, ΝΕΜΠΡΑΣΚΑ – Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, ο σιδηρόδρομος επεκτάθηκε προς τα δυτικά των Ηνωμένων Πολιτειών, έργο για το οποίο προσελήφθη πλήθος Ελλήνων μεταναστών εργατών. Κατόπιν, οι τελευταίοι εγκαταστάθηκαν στη δυτική Νεμπράσκα για να απασχοληθούν σε εργοστάσια ζάχαρης, να καλλιεργήσουν ή να ανοίξουν επιχειρήσεις. Την ιστορία αυτών των Ελλήνων μεταναστών ανέδειξε πρόσφατο δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας «Star Herald», στο οποίο εξιστορείται το ταξίδι δύο οικογενειών προς τη Δύση, η επαγγελματική τους πορεία, οι οικογενειακοί τους δεσμοί και φυσικά η σύνδεση με την ελληνικότητα. Συγκεκριμένα

Το ταξίδι του Πιτ Λαπασιώτη (Pete C. Lapaseotes)

Ο Πιτ Λαπασιώτης ήταν ένας από τους πολλούς που εργάστηκαν για τον σιδηρόδρομο πριν εγκατασταθούν στη δυτική Νεμπράσκα. Το ταξίδι του, όμως, ξεκίνησε σε πολύ νεαρή ηλικία.

Το 1907, η αδελφή του Λαπασιώτη παντρευόταν και η οικογένεια έπρεπε να δώσει προίκα στην οικογένεια του γαμπρού.

“Ήταν μια πολύ φτωχή οικογένεια. Είχαν πολλά χρέη που έφεραν ντροπή στην οικογένεια και αμηχανία”, δήλωσε η Νικόλ Ντιν (Nicole Dean). “Ο προπάππους μου σκέφτηκε ότι ένας τρόπος για να βοηθήσει την οικογένειά του και την παντρεμένη πλέον αδελφή του είναι να έρθει στην Αμερική και να βγάλει χρήματα για να τα στείλει πίσω”.

Σε ηλικία 14 ετών, ο Λαπασιώτης επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες.

“Μπήκε σε ένα πλοίο για την Αμερική χωρίς την άδεια της οικογένειάς του, κάτι που ήταν απαγορευτικό εκείνη την εποχή”, είπε.

Ο Λαπασιώτης δούλευε στο πλοίο για να πληρώσει το ναύλο του για το δίμηνο ταξίδι στο Ελις Άιλαντ, είπε η Ντιν.

Αφού έφτασε στη Νέα Υόρκη, ο Λαπασιώτης εργάστηκε για δύο χρόνια για να ξεπληρώσει την προίκα. Έμεινε άλλα τρία χρόνια πριν κατευθυνθεί προς τη Δύση.

“Υπήρχαν τόσοι πολλοί μετανάστες και οι θέσεις εργασίας ήταν σπάνιες και, προφανώς, οι μετανάστες δεν αντιμετωπίζονταν πολύ ευγενικά”, είπε.

Έτσι, ο Λαπασιώτης άρχισε να παίρνει το δρόμο για τη Δύση.

“Βρήκε δουλειά στον Frisco Railroad που τον έφερε στο Πουέμπλο του Κολοράντο το 1912”, είπε.

Στο Πουέμπλο, ο Λαπασιώτης βρήκε μια δουλειά με καλύτερη αμοιβή από αυτή που προσέφερε ο σιδηρόδρομος.

“Δούλεψε για τις χαλυβουργίες, αφού κατά κάποιο τρόπο ανακάλυψε ότι πλήρωναν λίγο καλύτερα από τον σιδηρόδρομο”, είπε η Ντιν.

Το 1917, η Great Western Sugar Company προσέφερε στον Λαπασιώτη μια θέση εργασίας.

“Μέσω αυτής της θέσης, μετακινήθηκε κάπου, γεγονός που τελικά τον οδήγησε εδώ στη δυτική Νεμπράσκα”, δήλωσε η Ντιν .

Ο Λαπασιώτης αγόρασε ένα αγρόκτημα το 1933, το οποίο παρέμεινε στην οικογένεια για τέσσερις γενιές.

Οικογενειακοί δεσμοί

Η Ντιν είπε ότι οι Έλληνες μετανάστες που εγκαταστάθηκαν στα δυτικά ήταν μια δεμένη ομάδα. Αυτοί οι στενοί δεσμοί ήταν που έφεραν κοντά τον παππού και τη γιαγιά της.

“Πολλοί μετανάστες δημιουργούν αυτούς τους δεσμούς. Ο παππούς μου ζούσε στο Μπρίτζπορτ και μέσω αυτού του δεσμού είχε ακούσει για μια Ελληνίδα στο Πουέμπλο του Κολοράντο”, είπε.

Η Χρυσούλα “Chris” Τζαβάρα έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες σε νεαρή ηλικία. Ήταν περίπου 15 ετών όταν ένας σεισμός κατέστρεψε το σπίτι της οικογένειάς της στον Πλάτανο της Ελλάδας. Η καταστροφή από τον σεισμό έφερε τη γιαγιά της στις Ηνωμένες Πολιτείες.

“Έχοντας να ξεκινήσει από την αρχή έχοντας σχεδόν τίποτα και έχοντας να ξεκινήσει από την αρχή με το απόλυτο τίποτα, αποφάσισαν ότι θα έρθει στην Αμερική για να ζήσει με έναν θείο της που ζούσε στο Πουέμπλο του Κολοράντο”, δήλωσε η εγγονή της, Ντιν.

Η Κρις (Τζαβάρας) Λαπασιώτης και ο Κωνσταντίνος “Κόνι” Λαπασιώτης συναντήθηκαν για πρώτη φορά σε μια εκδήλωση, είπε η Ντιν.

“Έτσι γνωρίστηκαν οι παππούδες μου. Αρραβωνιάστηκαν και παντρεύτηκαν λίγο αργότερα”, είπε.

Οι Χαρμς (Harms) κινούνται δυτικά

Ο Νικ Χαρμς μεγάλωσε στο Διαβολίτσι της Ελλάδας, όταν αποφάσισε να κατευθυνθεί δυτικά προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Τζον Χαρμς δήλωσε ότι ο πατέρας του αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Μπέιγιαρντ.

“Ήθελε να μετεγκατασταθεί στο Μπέιγιαρντ, επειδή εκεί ήταν η ελληνορθόδοξη εκκλησία. Εκεί ήρθε για να βοηθήσει έναν αγρότη για ένα διάστημα”, δήλωσε ο Τζον Χαρμς.

Ο πατέρας του αποφάσισε ότι ήθελε να ανοίξει τη δική του επιχείρηση. Πρώτα άνοιξε ένα εστιατόριο στο Μπάγιαρντ.

“Αργότερα μετακόμισε στο Μόριλ και πέρασε τα επόμενα 35 χρόνια εκεί στο εστιατόριο”, είπε.

Χρησιμοποιούσε πολλές από τις ελληνικές επιρροές του στο εστιατόριό του, είπε ο Τζον Χαρμς.

“Ήταν ένα εστιατόριο αμερικανικού τύπου, αλλά είχε ελληνικά καρυκεύματα που χρησιμοποιούσε”, είπε.

Ο Τζον Χαρμς είπε ότι ο πατέρας του αγκάλιασε τη νέα του ζωή στην Αμερική.

“Ήταν πολύ περήφανος που ήταν Αμερικανός. Όταν πέρασε τις εξετάσεις των ΗΠΑ. Το τεστ για την ιθαγένεια ήταν ίσως η πιο περήφανη στιγμή στη ζωή του”, είπε.

Ο Νικ Χαρμς μετέδωσε αυτή την υπερηφάνεια στα παιδιά του, είπε ο Τζον Χαρμς.

“Όταν ήμουν παιδί, όταν έπαιζε το Star-Spangled Banner, αν δεν σηκωνόμουν και δεν έβαζα το χέρι μου στην καρδιά μου, μου (έλεγε): “Έι, δείξε σεβασμό στη σημαία””, είπε.

Στην Αμερική ο Νικ Χαρμς γνώρισε τη σύζυγό του Μπελα (Παππά) Χαρμς.

“Η μητέρα μου ήταν Ελληνίδα που γεννήθηκε στην Αμερική. Ζούσε στο αγρόκτημα του Τζορτζ Παππάς”, είπε.

Ελληνική υπερηφάνεια

Το 1926, ο Λαπασιώτης βοήθησε στην ίδρυση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μπέιγιαρντ, είπε η Ντιν.

“Στην ύπαρξη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, προφανώς πολλές παραδόσεις, τα έθιμα, η κουλτούρα και η εθνική τους κληρονομιά, νομίζω ότι συνέβαλαν πολύ”, είπε.

Η ελληνική γλώσσα ήταν ένα από τα πράγματα που μεταβιβάστηκαν.

“Τα παιδιά του προπάππου μου μεγάλωσαν μιλώντας ελληνικά, επειδή αυτό μιλούσαν οι γονείς του και ο κύκλος των ανθρώπων τους”, είπε.

Ο Χαρμς είπε ότι η οικογένειά του δεν έμαθε τη γλώσσα, εκτός από τη μεγαλύτερη αδελφή του.

“Η αδελφή μου δεν μπορούσε να μιλήσει αγγλικά όταν ξεκίνησε το σχολείο. Είναι τέσσερα χρόνια μεγαλύτερη από εμένα”, δήλωσε ο Χαρμς. “Όταν ήρθα εγώ, η μαμά και ο μπαμπάς μου είπαν: ‘Δεν θα το κάνουμε αυτό. Θα μιλάμε αγγλικά γύρω του, ώστε όταν πάει στο σχολείο να μην έχει αυτή τη δυσκολία να προσπαθήσει να μάθει αγγλικά”. Ήταν κάπως αστείο. Όποτε ήθελαν να πουν κάτι που δεν ήθελαν να καταλάβουμε, μιλούσαν ελληνικά. Η αδελφή μου καταλάβαινε, επειδή μπορούσε να μιλήσει ελληνικά”.

Ενώ οι νεότερες γενιές δεν μιλούν πλέον την ελληνική γλώσσα, άλλες παραδόσεις και πτυχές του πολιτισμού έχουν διατηρηθεί.

“Οι παραδόσεις είναι σίγουρα ακόμα εκεί. Οι περισσότερες από αυτές είναι συνδεδεμένες με την εκκλησία”, δήλωσε η Ντιν. “Οι παππούδες μου εξακολουθούν να έχουν ισχυρό δεσμό με τη θρησκεία, επειδή η θρησκεία ήταν μέρος της εθνικής τους κληρονομιάς”.

Η Ντιν δήλωσε ότι μεγαλώνει τα παιδιά της στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία.

“Όταν οι Έλληνες άρχισαν να παντρεύονται μη Έλληνες, χάνεις λίγο από αυτό. Εστιάζεις λίγο λιγότερο σε αυτό”, είπε. “Ο πατέρας μου παντρεύτηκε μια μη Ελληνίδα. Όταν μεγάλωσα, η μαμά και ο μπαμπάς μου πήγαιναν στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία. Η μητέρα μου αγκάλιασε πολλά από τα έθιμα και τις παραδόσεις. Κάθε γενιά απομακρύνεται λίγο περισσότερο. Εγώ παντρεύτηκα έναν μη Έλληνα και εξακολουθούμε να πηγαίνουμε στην εκκλησία. Νιώθουμε πολύ δυνατοί στην εκκλησία και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μέσα σε αυτή”.

Η Ντιν, ωστόσο, δήλωσε ότι υπάρχει έλλειψη ελληνορθόδοξων ιερέων, με αποτέλεσμα η εκκλησία να μην έχει ιερέα πλήρους απασχόλησης.

Ο Άντι Νιούμαν εργάζεται για να χειροτονηθεί ως ορθόδοξος ιερέας και στο μεταξύ μπορεί να τελέσει κάποιες λειτουργίες.

“Είμαστε σε θέση να έχουμε μια σύντομη λειτουργία κάθε Κυριακή που μπορεί να είναι εδώ, αλλά δεν μπορεί να τελέσει κανένα μυστήριο (ακόμα). Δεν μπορούμε να κοινωνήσουμε. Προσπαθούμε να φέρνουμε έναν επισκέπτη ιερέα όποτε μπορούμε, ώστε να μπορούμε να έχουμε μια πλήρη Θεία Λειτουργία και να κοινωνούμε”, είπε.

Τον Αύγουστο, η Ντιν διοργανώνει το ελληνικό φεστιβάλ στο Μπρίτζπορτ. Το φεστιβάλ γίνεται το Σάββατο που είναι πιο κοντά στις 15 Αυγούστου, είπε.

Ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού φεστιβάλ είναι οι νέοι που παρουσιάζουν παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς με αυθεντικές φορεσιές.

“Τα παιδιά μου είναι σήμερα 5, 7 και 9 ετών. Η 5χρονη κόρη μου χορεύει μάλλον εδώ και δύο χρόνια. Δεν το πιέζουμε. Όποτε κάποιο από αυτά είναι έτοιμο, μπορεί να έρθει σε κάποιες προπονήσεις. Όταν τα αγόρια μου ήταν περίπου δύο ετών, έβαζαν μια μικρή φορεσιά και κρατούσαν το χέρι κάποιου στο τέλος της ουράς, απλά για να γίνουν μέρος του χορού”, δήλωσε η Ντιν.

Το φαγητό παίζει επίσης μεγάλο ρόλο στην ελληνική κουλτούρα.

“Τρώγαμε πολύ ελληνικό φαγητό. Η μητέρα μου μαγείρευε ελληνικά φαγητά. Είναι κάπως ενδιαφέρον. Ο μπαμπάς μου ήταν μάγειρας, αλλά οι δυο τους δεν μπορούσαν ποτέ να τα πάνε καλά όταν ήταν στο σπίτι και μαγείρευαν ελληνικό φαγητό. Συνηθίζαμε να γελάμε με αυτό, αλλά το φαγητό ήταν εκπληκτικό”, δήλωσε ο Χαρμς. “Το μετέδωσα στα δικά μου παιδιά. Ήθελα να καταλάβουν την κουλτούρα και το φαγητό και δεν θέλω αυτό να χαθεί. Οι δύο κόρες μου (το μεταδίδουν) στα παιδιά τους. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό, ώστε να θυμούνται από πού προέρχονται”.

Φυσικά, το φαγητό είναι επίσης το επίκεντρο του Ελληνικού Φεστιβάλ.

“Ένα από τα μεγαλύτερα θέλγητρά μας είναι τα ελληνικά γλυκά. Αυτά παρασκευάζονται από κυρίες της εκκλησίας μας εδώ και χρόνια. Όλες αυτές οι συνταγές έχουν κληρονομηθεί από τις μητέρες και τις γιαγιάδες τους. Είμαστε πολύ τυχεροί που μπορούμε ακόμα να φτιάχνουμε σπιτικά γλυκά”, δήλωσε η Ντιν, η οποία διοργανώνει το φεστιβάλ. “(Ο μπακλαβάς) είναι σίγουρα ένα από τα πιο δημοφιλή μας είδη. … Είμαστε υπερήφανοι για την ποιότητα των γλυκών. Ανακαλύπτουμε τι αρέσει στον κόσμο και, ελπίζουμε, ότι είμαστε σε θέση να το προσφέρουμε”.

Πηγή: «Star Herald»