ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Δύο φυτά που εμφανίζονται μόνο στο όρος Παγγαίο, μπαίνουν στο μικροσκόπιο επιστημόνων προκειμένου να αναδειχθούν αλλά και να ληφθούν μέτρα διατήρησής τους. Πρόκειται για το Centaurea pangea και το Campanula pangea, είδη που πήραν μάλιστα το όνομά τους από τον τόπο όπου βρέθηκαν.

Η μελέτη τους έχει συμπεριληφθεί στα 32 έργα για την έρευνα των ενδημικών και απειλούμενων ειδών της Ελλάδας που εγκρίθηκαν από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).

Με την καταγραφή και αξιολόγηση της Centaurea pangea θα ασχοληθεί ο Σπύρος Τσιφτσής, επίκουρος καθηγητής στο Διεθνές Ελληνικό Πανεπιστήμιο, προτείνοντας, με βάση τις εντοπισμένες απειλές, μέτρα διαχείρισης που θα βοηθήσουν τις τοπικές αρχές να διατηρήσουν αποτελεσματικά το είδος.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιφτσή, το Centaurea pangea είναι ένα είδος με ιδιαίτερα περιορισμένη κατανομή (στενό ενδημικό), που εμφανίζεται σε περιορισμένο αριθμό μικροθέσεων στο όρος Παγγαίο. Αναπτύσσεται σε υψόμετρα άνω των 1250μ. και περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1979, ενώ λόγω της σπανιότητάς του (μικρό μέγεθος πληθυσμού και περιορισμένη κατανομή), για αρκετά χρόνια κανείς δεν κατάφερε να το ξαναβρεί μέχρι το 2022.

Στην αξιολόγηση κατηγορίας κινδύνου της Campanula pangea, ενός νέου και τοπικού ενδημικού είδους, με βάση λεπτομερών στοιχείων εξάπλωσής του, στοχεύει με το έργο που ανέλαβε ο Γιάννη Τσιριπίδης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ.

Η Campanula pangea περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1998 και έχει αξιολογηθεί ως ευάλωτο είδος το 2009 στο Κόκκινο Βιβλίο Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών στην Ελλάδα, αλλά δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο φυτών της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN), με αξιολογούμενη κατηγορία απειλής.

Όπως αναφέρει ο κ. Τσιριπίδης, έχει βρεθεί, μέχρι σήμερα, μόνο στο όρος Παγγαίο, αλλά έχει υποτεθεί ότι μπορεί να υπάρχει και σε γειτονικά βουνά. Η μελέτη του στοχεύει στη συλλογή ακριβών και λεπτομερών δεδομένων που μπορούν να οδηγήσουν σε μια ασφαλή αξιολόγηση της κατηγορίας απειλής της Campanula pangea, σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN.

Στα 32 έργα που εγκρίθηκαν πρόσφατα από τον ΟΦΥΠΕΚΑ για την υλοποίηση του ερευνητικού προγράμματος «Μελέτες πεδίου ενδημικών, απειλούμενων και εθνικής σημασίας ειδών της Ελλάδας», συνολικού προϋπολογισμού 330.000 ευρώ, περιλαμβάνονται και μελέτες για τη σαύρα της Μήλου, τον ασπροπάρη, το πιο απειλούμενο είδος πτηνού της Ελλάδας, το ενδημικό μυρμήγκι-λεγεωνάριος καθώς και πολλά ακόμη ενδημικά και απειλούμενα είδη φυτών και ζώων.