ΓΛΑΣΚΩΒΗ. Οι άνθρωποι είναι σε θέση να κατανοήσουν πολύ καλύτερα του αναμενομένου τις χειρονομίες που κάνουν οι μεγάλοι πίθηκοι όπως οι χιμπατζήδες και οι μπονόμπο, παρόλο που εμείς οι ίδιοι δεν κάνουμε πια τις ίδιες χειρονομίες, δείχνει μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη πιθανώς δείχνει ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος πιθήκων και ανθρώπων χρησιμοποιούσε παρόμοιες χειρονομίες, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση επικοινωνίας για το επόμενο σημαντικό βήμα που ήταν η εξέλιξη της ανθρώπινης γλώσσας.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σεντ Αντριους στη Σκωτία, με επικεφαλής τις Κίρστι Γκρέιχαμ και Κάθριν Χομπέιτερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «PLoS Biology», εκτιμούν ότι η ανακάλυψη των χειρονομιών από τους πιθήκους στο μακρινό παρελθόν αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την επικοινωνία. Περισσότερα από 80 τέτοια επικοινωνιακά «σήματα» πιθήκων έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα, που μεταφέρουν διάφορα μηνύματα (π.χ. «ξύσε με» ή «δώσε μου το φαγητό σου» ή «ας κάνουμε σεξ»). Πολλές από αυτές τις χειρονομίες είναι κοινές στους πιθήκους, ακόμη και μεταξύ όσων έχουν μακρινή συγγένεια (π.χ. χιμπατζήδων και ουρακοτάγκων).

Οι ερευνητές μελέτησαν κατά πόσο οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν τι σημαίνουν οι δέκα συχνότερες χειρονομίες που χρησιμοποιούνται από τους στενότερους γενετικά συγγενείς μας, τους χιμπατζήδες, καθώς και από τους μπονόμπο, δύο είδη πιθήκων που έχουν σε ποσοστό 95% κοινές χειρονομίες. Περισσότεροι από 5.600 άνθρωποι κλήθηκαν μέσω διαδικτύου να δουν 20 σύντομα βίντεο με χειρονομίες πιθήκων και μετά να πουν τι κατάλαβαν.

Διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι τα πήγαν πολύ καλύτερα από ό,τι περίμεναν οι επιστήμονες, ερμηνεύοντας σωστά τις χειρονομίες με ποσοστό επιτυχίας 52% έως 57%. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι παρόλο που οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί και δεν χρησιμοποιούν πια τέτοιες χειρονομίες όπως οι πίθηκοι, έχουμε διατηρήσει σε ένα βαθμό μια έμφυτη κατανόηση αυτού του αρχαίου συστήματος επικοινωνίας. Παραμένει ασαφές κατά πόσο αυτή η ικανότητα είναι «εγγεγραμμένη» στους νευρώνες του εγκεφάλου και κληροδοτείται από τη μια γενιά ανθρώπων στην επόμενη.

Η καταγωγή και εξέλιξη της γλώσσας παραμένει ένα γοητευτικό και επίμαχο επιστημονικό ζήτημα. «Είμαστε πλέον αρκετά σίγουροι ότι οι πρόγονοί μας ξεκίνησαν να επικοινωνούν χειρονομώντας και στη συνέχεια αυτό εξελίχθηκε στη γλώσσα», δήλωσε η Δρ Γκρέιχαμ.

«Εκπλαγήκαμε πραγματικά από τα αποτελέσματα. Φαίνεται πως όλοι μπορούμε να το κάνουμε (να καταλάβουμε τις χειρονομίες των πιθήκων) σχεδόν ενστικτωδώς, πράγμα που είναι συναρπαστικό από την άποψη της εξέλιξης της επικοινωνίας», ανέφερε η Δρ Χομπέιτερ.