Αρχικά ευχαριστούμε τον «Εθνικό Κήρυκα» και την κ. Γιάννα Κατσαγεώργη, υπεύθυνη έκδοσης του εβδομαδιαίου «Περιοδικού», που μας δίνουν την ευκαιρία να μοιραστούμε κάποιες σκέψεις μας σχετικά με το μέλλον της ελληνικής παιδείας. Θα δανειστώ τα λόγια του Δρα Ψιμόπουλου, καθηγητή του Harvard, που είπε, «δεν υφίσταται κοινωνία χωρίς αξίες». Οι αξίες λοιπόν, θα πρέπει να είναι η κοινή άγκυρα για όλους εμάς που υπηρετούμε την Παιδεία. Βάσει των αξιών αυτών, το κάθε σχολείο χωριστά και όλοι μαζί, θα πρέπει να έχουμε ένα όραμα κι ένα σκοπό μέσω των οποίων θα πορευτούμε στην υλοποίησή τους. Στην συνέχεια, θα πρέπει από κοινού να χρησιμοποιήσουμε ένα πλαίσιο αναλυτικού προγράμματος της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Τέλος, αν θέλουμε να μιλάμε για κλασική ελληνική παιδεία, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο διδασκαλίας, όχι μόνο των ελληνικών, αλλά όλων των μαθημάτων. H Σωκρατική μέθοδος είναι η μόνη οδός.

Θα μου επιτρέψετε να σας μεταφέρω σχετικά παραδείγματα. Το σχολείο του «Αργυρίου Φάντη του Καθεδρικού Ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης», στο Μπρούκλιν, βασίζει ό,τι αποφάσεις παίρνει έχοντας γνώμονα μόνο την ακαδημαϊκή πρόοδο του παιδιού και την καλή ψυχοσωματική υγεία του. Χαρακτηριστικά λέμε, «students first in all decisions». Αυτός ο σκοπός λειτούργησε ως αρωγός, ώστε να συνεχίζουμε να είμαστε στο πλευρό των μαθητών μας κατά την διάρκεια της πανδημίας. Οχι μόνο πρωτοστατήσαμε τεχνολογικά και συνεχίσαμε να διδάσκουμε χωρίς διακοπή κάτω από δύσκολες συνθήκες, κάτι που αργότερα έκαναν όλα τα ελληνικά κοινοτικά σχολεία, αλλά καταφέραμε να ανεβάσουμε την απόδοση των μαθητών μας κατά 20% στις πολιτειακές εξετάσεις. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό αν δεν είχαμε κατά νου τον αρχικό μας σκοπό που ακόμα και μέσα στην πανδημία δεν αμελήσαμε.

Στην συνέχεια, με επικεφαλής τον διευθυντή του σχολείου, κ. Θεόδωρο Τασούλα, και διαλέξαμε ομαδικά τις αξίες που θέλαμε ως σχολείο να στηρίξουμε και να εφαρμόσουμε για το καλό των παιδιών μας: την ελληνική παιδεία, την φιλοσοφία, τον φιλελληνισμό, το φιλότιμο, την φιλοξενία, την πίστη και την παρέα. Η παιδεία πρέπει να στηρίζει το παιδί ολοκληρωτικά: ψυχικά, σωματικά και πνευματικά. Ακαδημαϊκά, καταφέραμε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, την ακαδημαϊκή αριστεία πριν την πενταετία, που αρχικά είχαμε ορίσει ως προθεσμία, επειδή οι δάσκαλοι, οι οποίοι αξιολογούν συνεχώς τους μαθητές, εξετάζουν τα δεδομένα που συλλέγουν, και προσαρμόζουν την διδασκαλία τους σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, δηλαδή τις ανάγκες των παιδιών, δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να συμμετέχουν σε πολιτειακές εξετάσεις ακόμα και σε αυτές που χρονολογικά θα συμμετέχουν στο Λύκειο.

Ο σπόρος της επιτυχημένης μεθόδου, δηλαδή ο τρόπος αξιολόγησης και η μελέτη δεδομένων, εισήχθηκε, εφαρμόστηκε και υποστηρίχτηκε από τον κ. Τασούλα. Η σκληρή εργασία των δασκάλων και η αγάπη τους για τους μαθητές ήταν αυτή που απέδωσε καρπούς. Στο σχολείο μας η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο: Τα παιδιά κάνουν γυμναστική τρεις φορές την εβδομάδα, ενώ καθημερινά έχουν τουλάχιστον δύο με τρία διαλείμματα, όπου τους δίνεται η ευκαιρία να συμμετέχουν σε ομαδικά παιχνίδια είτε στο γυμναστήριο είτε στον ειδικά διαμορφωμένο παιδότοπο που έχουμε στο σχολείο μας.

Επειδή δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στον ψυχισμό του παιδιού, στο σχολείο μας έχουμε ειδικευμένη σχολική σύμβουλο στη διάθεση των μαθητών μας αλλά και των γονιών τους. Οι μαθητές καθημερινά συμμετέχουν σε μαθήματα που βοηθούν στην ομαλή κοινωνικοποίηση, και συναισθηματική εν συναίσθηση αλλά και στη μάθηση.

Ο φετινός μας στόχος είναι η αναβάθμιση των Καλών Τεχνών και άλλων δραστηριοτήτων. Οι μαθητές μας συμμετέχουν στην χορωδία της Αρχιεπισκοπής, στην χορωδία του σχολείου και έχουν επιλογή να συμμετέχουν σε ομάδες που αυτοί επιθυμούν, όπως μουσικό θέατρο, ζωγραφική, αγγειοπλαστική, μπάσκετ και φωτογραφία, χορό. Τρεις βασικές αξίες του σχολείου μας είναι οι αλληλένδετες ιδέες του φιλελληνισμού, της φιλοξενίας και του φιλότιμου.

Πέρυσι οι μαθητές μας, αντιπροσωπεύοντας τα σχολεία της Αμερικής, συνεργάστηκαν με σχολεία της Πελοποννήσου και για ένα μήνα μελέτησαν την έννοια του φιλελληνισμού, τους φιλέλληνες, την δράση τους, ενώ επισκέφτηκαν και διαδικτυακά το αντίστοιχο μουσείο στην Αθήνα, ολοκληρώνοντας έτσι μια σπουδαία εργασία. Φέτος οι απόφοιτοι θα επισκεφτούν την Ελλάδα και ευελπιστούν να γνωρίσουν τους φίλους με τους οποίους συνεργάστηκαν κατά την διάρκεια της εργασίας τους, με την ελπίδα και οι μαθητές από την Ελλάδα να επισκεφτούν την Αμερική. Η αξία της φιλοξενίας λοιπόν, παίρνει σάρκα και οστά! Πέρυσι οι μαθητές της Πέμπτης τάξης άρχισαν να αλληλογραφούν στα ελληνικά με μαθητές της Σπάρτης, ενώ φέτος οι μικροί μας μαθητές θα αρχίσουν μια νέα συνεργασία με σχολείο Αθηνών. Η φιλοσοφία, έτσι όπως εμείς την βιώνουμε στο σχολείο, είναι κοντά στην έννοια του στοχασμού, της έρευνας, και της εργασίας. Πολύ κοντά στο παράδειγμα του Φιλόσοφου Wittgenstein o οποίος δεν αναζητούσε την αλήθεια κλεισμένος στην καλύβα του, αλλά εργαζόταν με τους εργάτες να χτίσει την καμπίνα! Ετσι οι μαθητές από την 5^η -8η τάξη, τον Οκτώβριο θα πάνε για τρεις μέρες σε κατασκήνωση για να αποκτήσουν παρόμοιες εμπειρίες. Στην τάξη της αγγλικής λογοτεχνίας οι μαθητές αναγνωρίζουν πως η φύση λειτουργεί ως αρωγός ή τροχοπέδη στους χαρακτήρες, στην φυσική έχουν την ευκαιρία να εξετάσουν τα φυσικά φαινόμενα, και μέσω της κατασκήνωσης να βιώσουν την φύση την ίδια.

Η πιο βασική αξία στο σχολείο μας ,η άγκυρα θα έλεγε κανείς, είναι η βαθιά πίστη χωρίς την οποία, όχι απλά τίποτα δεν υλοποιείται, αλλά τίποτα δεν υπάρχει!»Οι μαθητές αν και παρίστανται κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας σε μεγάλες γιορτές, ωστόσο κάθε 15 μέρες συμμετέχουν κι ενεργά στον Ορθρο. Η ιδέα του πρωτοπρεσβυτέρου του Οικουμενικού Θρόνου πατρός Ευαγόρα έχει κάνει τον εκκλησιασμό για τους μαθητές την αγαπημένη τους Κοινωνία, με αποτέλεσμα όταν στο σχολείο μας αναφέρουμε τον όρο «πίστη», δεν εννοούμε απλά να πιστεύουμε στον Θεό. Εννοούμε την εμπιστοσύνη που έχουμε μεταξύ μας και να πορευόμαστε μαζί γιατί απλά υπάρχει αγάπη, η αγάπη γίνεται η πίστη μας. Γι’ αυτό λοιπόν αισθανθήκαμε την ανάγκη να προσθέσουμε και την έννοια της παρέας/ ομαδικότητας ως αξία. Γιατί μόνο σαν κοινότητα, μόνο σαν κοινωνία, ενωμένοι, θα μπορούμε να βάζουμε στόχους και να τους υλοποιούμε. Και αυτό γίνεται πλέον αβίαστα, χωρίς την ανάγκη ανταπόδοσης. Αλλος ένας στόχος την φετινή χρονιά είναι να ενισχύσουμε την φιλανθρωπική μας δράση φιλότιμα και με αγάπη στον συνάνθρωπο. Αν και ο δυτικός πολιτισμός δίνει έμφαση στην ατομικότητα του ανθρώπου, εμείς θέλουμε μέσα από το «εμείς» τα παιδιά να αναπτύξουν μια υγιή οπτική γωνία, για το πώς πρέπει να είναι μέσα στο κοινωνικό σύνολο: ενεργοί και φιλεύσπλαχνοι.

Αναφέρθηκα αρχικά στην επιτακτική ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε ένα πλαίσιο αναλυτικού προγράμματος διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Πριν χρόνια το Γραφείο Παιδείας Αρχιεπισκοπικής Περιφέρειας, με την κ. Μακεδών και κ. Φιλίππου, δημιούργησε ένα πλαίσιο προγράμματος διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Φέτος, το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο με την πρόεδρο κ. Κρομμύδα και διευθυντή τον κ. Κουλαρμάνη, δημοσίευσε και το πλαίσιο αναλυτικού προγράμματος διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας χωρισμένο σε επίπεδο και λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες των σημερινών μαθημάτων, την επιμέλεια του όποιου είχε η Δρ Γαβριηλίδου και η Δρ Μητσιάκη. Στο δικό μας σχολείο έχουμε αρχίσει ήδη να το εφαρμόζουμε και ευελπιστούμε, πως κι άλλα σχολεία θα αρχίζουν να το εξετάζουν ώστε να έχουμε μια εποικοδομητική συνεργασία, αξιολόγηση και κοινή πορεία στην διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.

Ο μόνος τρόπος ν’ αλλάξουμε την πορεία του Κόσμου είναι να επιστρέψουμε στην Σωκρατική μέθοδο διδασκαλίας. Η Σωκρατική (μαιευτική) δίνει την δυνατότητα στον μαθητή ν’ αναζητά, να ερευνά και να στοχάζεται. Ο στοχασμός αυτός δημιουργεί αφύπνιση, γεννά κριτική σκέψη και αλλαγή. Φαντάζεστε ένα μάθημα που ο δάσκαλος ρητορεύει και τα παιδιά απλά ακούν, πόσο βαρετό είναι; Φέρτε στο νου σας τώρα το μάθημα που ο δάσκαλος γεννά ερωτήματα και καθοδηγεί για ν’ αφήσει τους μαθητές ελεύθερους μέσα στην ομάδα τους να βρουν την λύση. Η ευθύνη γι’ άλλη μια φορά βρίσκεται στον δάσκαλο, ο οποίος όμως θα χρειαστεί τα κατάλληλα σεμινάρια για να μπορέσει να βοηθήσει τους μαθητές, δηλαδή τους πολίτες του Κόσμου. Αν μας δίδαξε κάτι η πανδημία είναι η ανάγκη να παραμένουμε ενεργά μέλη της κοινωνίας, να έχουμε άγκυρα τις αξίες, να συνεχίζουμε να βάζουμε στόχους, να ενώνουμε τις δυνάμεις μας, να κοιτάζουμε τις αδυναμίες μας ως εκπαιδευτικοί, να αναθεωρήσουμε παλιές συνήθειες, να χρησιμοποιήσουμε και να αξιολογήσουμε τους πόρους που μας παρέχονται, και πάνω απ’ όλα να έχουμε πίστη πως μόνο μέσα από την αγάπη ενωμένοι θα μπορέσουμε να κρατήσουμε την παιδεία ζωντανή. Γιατί πάνω απ’ όλα έχουμε το ηθικό χρέος να βάζουμε το καλό των παιδιών μας μπροστά, μακριά από εγωισμούς και τίτλους.