ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Ενδιαφέρον ιδιαίτερο είχε η ενημέρωση Τύπου του εκπροσώπου Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις (Ned Price) για τη συνάντηση των ΥΠΕΞ Μπλίνκεν και Τσαβούσογλου, την ώρα που αυτή ήταν ακόμη σε εξέλιξη, καθώς δεν δέχθηκε εύκολες και τυπικές ερωτήσεις, ενώ απέφυγε και κάποιες ερωτήσεις που σχετίζονταν με την εκβιαστική στάση της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ.

Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη ερώτηση που δέχθηκε ήταν γιατί δεν προβλέφθηκε κοινή συνέντευξη Τύπου και αν αυτό αντανακλά τη φύση του ταξιδιού ή τη φύση της σχέσης μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ ή τη φύση της κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου στην Τουρκία.

Ο κ. Πράις απάντησε ότι «σίγουρα δεν θα έδινα μεγάλη σημασία σε αυτό. Αυτή είναι μια συζήτηση που κάνουμε με τους καλεσμένους μας. Είναι επίσης ένας παράγοντας του προγράμματος του υπουργού, του ωραρίου του επισκέπτη αξιωματούχου. (…)».

Δημοσιογράφος: Εννοώ – και δεν υπάρχει άλλος λόγος για τον οποίο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών στερείται το βήμα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σωστά;

Πράις: Ολοι ακούσατε από τον υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου σήμερα. Όλοι ακούσατε από τον υπουργό Μπλίνκεν. Αυτές είναι ερωτήσεις που συντονίζουμε με τους επισκέπτες μας.

Δημοσιογράφος: (δεν ακούγεται) κάτι για την Τουρκία (την αναφέρει ως Τούρκιγιε). Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι περίμενε από τις ΗΠΑ να εγκρίνουν την πώληση των F-16 – το είπε προφανώς στον υπουργό. Ποιο θα είναι το μήνυμα του Υπουργού, δεδομένου ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει επίσημα αυτή τη συμφωνία, αλλά υπάρχει έντονη αντίθεση στο Κογκρέσο;

Πράις: Λοιπόν, περιμένω ότι οι Τούρκοι σύμμαχοί μας θα ακούσουν –γιατί η συνάντηση βρίσκεται σε εξέλιξη τώρα– ένα παρόμοιο μήνυμα με αυτό που άκουσαν, ο πρόεδρος Ερντογάν άκουσε απευθείας από τον πρόεδρο Μπάιντεν και αυτό που όλοι εσείς έχετε ακούσει, γιατί ο πρόεδρος Μπάιντεν το είπε δημόσια τον Ιούνιο στη Μαδρίτη. Όσον αφορά τα F-16, ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε ότι γενικά, πιστεύει ότι πρέπει να πουλήσουμε στην Τουρκία τα αεροσκάφη F-16 και να εκσυγχρονίσουμε επίσης τον υπάρχοντα στόλο τους.

Όπως γνωρίζετε, υπάρχει μια διαδικασία για αυτού του είδους τις πωλήσεις, αυτού του είδους τις μεταβιβάσεις. Αυτή είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει το Κογκρέσο, φυσικά, και θα αρνούμαστε να σχολιάσουμε τις λεπτομέρειες αυτής της διαδικασίας μέχρι και έως ότου υπάρξει οποιαδήποτε επίσημη ειδοποίηση προς το Κογκρέσο. Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να το κάνουμε αυτό, η θέση μας δεν έχει αλλάξει. (…) Ετσι θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους Τούρκους εταίρους μας. Θα συνεργαστούμε, κατά περίπτωση, με τους εταίρους μας στο Κογκρέσο. Δημοσιογράφος: Ο γερουσιαστής Μενέντεζ είπε ότι πρόκειται να εμποδίσει τη μεταφορά των F-16 στην Τουρκία έως ότου η Άγκυρα, όπως είπε, βελτιώσει το ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα και σταματήσει να απειλεί τους περιφερειακούς συμμάχους των ΗΠΑ όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Είπε ότι ο Ερντογάν υπονομεύει το διεθνές δίκαιο και ότι η Τουρκία δεν είναι καλός σύμμαχος. Δεν ξέρω αν συμφωνείτε με τον γερουσιαστή, αλλά ήθελα να ακούσω το σχόλιό σας, παρακαλώ.

Πράις: Λοιπόν, το Κογκρέσο έχει έναν βασικό ρόλο να παίξει όταν πρόκειται για αυτές τις αποφάσεις. Αυτή είναι μια διαδικασία που σεβόμαστε. Είναι προτεραιότητα αυτού του Υπουργού να συνεργαστεί με το Κογκρέσο, σε κάθε βήμα της διαδικασίας… συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συμμετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.

Εχουμε μια πολύ εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία. Είμαστε ευγνώμονες για τον ρόλο που έπαιξε η Τουρκία βοηθώντας στην αντιμετώπιση πολλών από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας, και αυτό περιλαμβάνει, φυσικά, τη βάναυση επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Μάλλον δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι χωρίς τον εποικοδομητικό ρόλο της Τουρκίας, δεν θα είχαμε την Πρωτοβουλία για το σιτάρι της Μαύρης Θάλασσας… Εχουμε πει σταθερά ότι είμαστε ευγνώμονες για τον ρόλο της Τουρκίας σε αυτό. Εκτιμούμε επίσης το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ερντογάν και η κυβέρνησή του χρησιμοποίησαν την κάπως μοναδική τους θέση για να επιδιώξουν να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας. Τώρα, δεν είναι λόγω έλλειψης προσπάθειας από την πλευρά της Άγκυρας που αυτές οι προσπάθειες δεν έχουν μειώσει ή δεν έχουν βάλει τέλος σε αυτόν τον πόλεμο…

Τώρα, ως σύμμαχοι, όπου και όταν έχουμε διαφωνίες, μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς σχετικά με αυτές τις διαφωνίες και θα μιλάμε ξεκάθαρα όταν πρόκειται για κοινές αξίες και κοινά συμφέροντα. Το έχουμε πει πολλές φορές στο παρελθόν: Παραμένουμε βαθιά ανήσυχοι για τη συνεχιζόμενη δικαστική παρενόχληση της κοινωνίας των πολιτών, των Μέσων Ενημέρωσης, των πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών στην Τουρκία, μεταξύ άλλων μέσω της παρατεταμένης προφυλάκισης, των υπερβολικά ευρέων ισχυρισμών για υποστήριξη της τρομοκρατίας και των υποθέσεων εγκληματικής προσβολής.

Ο λαός της Τουρκίας, όπως και οι άνθρωποι παντού, αξίζει να ασκήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες του χωρίς φόβο τιμωρίας. Το δικαίωμα άσκησης της ελευθερίας της έκφρασης, του ειρηνικού συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της Τουρκίας και στις υποχρεώσεις της στο διεθνές δίκαιο και στις δεσμεύσεις της στον ΟΑΣΕ. Προτρέπουμε την Τουρκία να σεβαστεί και να διασφαλίσει την ελευθερία της έκφρασης, αυτές τις πολύ δίκαιες εγγυήσεις πριν από τη δίκη, τις εγγυήσεις δίκαιης δίκης, τη δικαστική ανεξαρτησία και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες. Και καλούμε την κυβέρνηση να σταματήσει τις διώξεις, αυτές τις διώξεις και να σεβαστεί τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των Τούρκων πολιτών. Οι Τούρκοι σύμμαχοί μας γνωρίζουν πού βρισκόμαστε σε αυτό το μήνυμα που μεταφέρουμε ιδιωτικά είναι ακριβώς το μήνυμα που μεταφέρουμε με συνέπεια δημόσια.

Στη συνέχεια, ερωτήθηκε αν οι ΗΠΑ είναι ευχαριστημένες με την τουρκική στάση στη Βόρεια Συρία…

Ο Πράις είπε ότι «κι αυτός είναι ένας τομέας όπου ήμασταν επίσης σε θέση να κάνουμε ειλικρινείς συνομιλίες με τον σύμμαχό μας, ακριβώς επειδή είμαστε σύμμαχοι. Και όταν είστε φίλοι, πόσο μάλλον όταν είστε σύμμαχοι, έχετε την ικανότητα να καθίσετε μαζί και να είστε ειλικρινείς ο ένας με τον άλλον, και το έχουμε κάνει. Αλλά έχουμε επίσης αναγνωρίσει ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει νόμιμες απειλές για τη δική της ασφάλεια. Η Τουρκία έχει υποστεί περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφός της από οποιονδήποτε άλλο σύμμαχο του ΝΑΤΟ…».

Δημοσιογράφος: Συγγνώμη. Στην αρχή -είπατε ότι είστε ευγνώμονες για το- νομίζω ότι αυτό είναι ένα απόσπασμα – «ευγνώμονες για τον ρόλο που έπαιξε η Τουρκία βοηθώντας στην αντιμετώπιση πολλών από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας». Ονομάσατε μία, που ήταν η πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας. Αλλά μετά από αυτό, απαριθμήσατε ένα σωρό προβλήματα που έχετε με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη Συρία μόλις τώρα. Δεν αναφέρατε, αλλά είναι σαφές ότι υπάρχουν διαφορές και σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ. Μπορείτε λοιπόν να ονομάσετε – εννοώ, ονομάσατε μόνο ένα. Έτσι, όταν λέτε «πολλές από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας», θα ήθελα να σας δώσω την ευκαιρία να εντοπίσετε μια άλλη…

Τότε, ο κ. Πράις έδωσε τον λόγο σε άλλον δημοσιογράφο.