Ακόμη δεν τελείωσε η οσκαρική κούρσα του 2024, κι έχουμε αρχίσει και βλέπουμε στον κινηματογράφο έργα που θα μας απασχολήσουν σοβαρά και για την επόμενη. Διότι είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι το Dune: Μέρος Δεύτερο δεν θα αναγνωριστεί από τους καλλιτέχνες της Ακαδημίας για τα επιτεύγματά του στη φωτογραφία, το μοντάζ, τη χρήση του ήχου, αλλά και τη διασκευή του σεναρίου- που ένα τόσο δαιδαλώδες σύμπαν καταφέρνει να το ζωντανέψει εύληπτα μπροστά στα μάτια μας, δίχως τους βαρυφορτωμένους διαλόγους και τις αμηχανίες που είχε ως προς το μοντάζ η εκδοχή του Ντέιβιντ Λιντς.

Ουσιαστικά το δεύτερο μέρος του έπους πιάνει το νήμα από το σημείο που σταμάτησε η πρώτη ταινία. Ο Ντενί Βιλνέβ και ο συνεργάτης του στο σενάριο Τζον Σπάιτς καλώς χώρισαν το βιβλίο του 1965 σε δύο ίσα μέρη, αφαιρώντας περιττά πρόσωπα, οπτικοποιώντας ευφυώς τις σκηνές των προβλέψεων και μετατρέποντας τους εσωτερικούς μονολόγους στους περίφημους κινηματογραφικούς, σιωπηλούς μονολόγους του Μπέλα Μπάλαζ. Κατά αυτό τον τρόπο, ο Πολ Ατρείδης, συνεχίζοντας την δική του Τηλεμάχεια, ψάχνοντας την πορεία του προς την ενηλικίωση, ενώνεται με τη φυλή των Φρέμεν και πρέπει πλέον να αποδείξει ότι είναι ο εκλεκτός Μουάντ’ Ντιμπ που θα απελευθερώσει τον πλανήτη Αράκις από τους Χαρκόνεν.

Πραγματικά, δεν μπορώ να θυμηθώ αντίστοιχο παράδειγμα από την πρόσφατη κινηματογραφική προσέγγιση της επιστημονικής φαντασίας, όπου να υπνωτίζει τόσο υπέροχα αλλά ταυτόχρονα να κρατάει το θεατή σε συνεχή αγωνία. Είναι λες και όλο το έργο έχει γίνει ένα με το χαρακτήρα της ερήμου, και πότε κυριαρχεί ένα απαλό κρουνέλιασμα της άμμου, πότε ένας κατακλυσμιαίος ήχος από γιγάντια σκουλήκια και μάχες, σε μία συνολική εμπειρία που αξίζει (και επιβάλλεται) να την απολαύσει κανείς σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οθόνη γίνεται. Για ετούτο το εξαίσιο μπαλανσάρισμα εσωτερικού και εξωτερικού ρυθμού, θα πρέπει να στραφούμε και πάλι στο μοντάζ του Τζο Γουόκερ, το οποίο μας κρατάει καρφωμένους στο κάθισμα χωρίς να καταλάβουμε για πότε πέρασε το τρίωρο.

Κι έπειτα, η παράλληλη δράση των ανταγωνιστών Χαρκόνεν είναι υπόδειγμα του πώς γράφεις τέτοιου είδους δράση για τον κινηματογράφο. Με έμφαση στη λιτότητα της υποκριτικής ηθοποιών όπως ο Στέλαν Σκάρσγκαρντ, ο Ντέιβ Μπαουτίστα και ο Οστιν Μπάτλερ, το κακό δεν παρουσιάζεται ως στερεότυπο, ως μπανάλ, μα οι διασκευαστές ανατρέχουν στα αρχέτυπα από το έργο του Φρανκ Χέρμπερτ, φέρνοντας στην επιφάνεια πολιτικές αναλογίες και σαιξπηρικές συνωμοσίες. Μάλιστα, ο Οστιν Μπάτλερ ευτυχεί να έχει και μία από τις σημαντικότερες (φωτογραφικά) στιγμές του έργου. Εκείνη η αρένα, με την παρουσίαση του σαδιστή που στο βιβλίο φαίνεται έως και καρικατουρίστικη, με τους τόνους της φωτογραφίας αποκτάει άλλες σημάνσεις και δηλώνει πολλά ως προς το δόγμα «άρτος και θεάματα», αλλά και το πώς τα ολοκληρωτικά καθεστώτα και οργανισμοί αντιλαμβάνονται τον λαό.

Είναι τόσο σημαντικό να επιστρέφουμε στη διαδικασία της συγγραφής του σεναρίου, ώστε να κατανοούμε πώς μέσα σε ένα τέτοιο έπος, οι Βιλνέβ και Σπάιτς καταφέρνουν να εντάξουν και το κομμάτι της ερωτικής ιστορίας του Ατρείδη με την Τσάνι. Σίγουρα, δεν υπάρχει η έκταση του βιβλίου του Χέρμπερτ, όμως και εδώ αισθανόμαστε το πάθος που σιγοκαίει και τους δύσκολους αποχαιρετισμούς. Ιδίως στην τελευταία πράξη, γίνεται ξεκάθαρο πως το Dune, πέρα από τις προφανείς πολιτικές σημάνσεις, έχει να μιλήσει και για τους δεσμούς αίματος, της σχέσης μάνας και παιδιού, την πορεία προς την ενηλικίωση και την αντιμετώπιση των δαιμόνων που δεν σταματάει ποτέ. Η ιστορία του Ατρείδη, όπως και εκείνο το συγκλονιστικό κοντινό του διευθυντή φωτογραφίας Γκρεγκ Φρέιζερ στο ποντίκι της ερήμου, είναι ακριβώς εκείνη του ποντικού που βρυχάτα πιο δυνατά κι από λιοντάρι.

Καθότι αντιλαμβανόμαστε πως ίσως ο Βιλνέβ θελήσει να επιστρέψει και πάλι στο σύμπαν του Φρανκ Χέρμπερτ, ελπίζουμε να συνεχίσει να επιμένει αριστοτελικά, ως προς το ευσύνοπτον του μύθου και να μην το απλώσει όλο αυτό εν είδει Star Wars που χρειάζεσαι καταβύθιση σε τόνους από μπλογκς προτού περάσεις για άλλη μια φορά την είσοδο του κινηματογράφου.